راهبردهای سیاسی امام باقر و امام صادق علیهما السلام در آماده سازی جامعه اسلامی برای ورود به عصر غیبت صفحه 141
- پیش گفتار 1
- مقدمه 7
- فصل اول: مفاهیم و کلیات 7
- الف) مفاهیم 7
- 1. راهبرد (استراتژی) 7
- 2. سیاست 11
- 3. راهبرد سیاسی 12
- 4. جامعه اسلامی 14
- 5. غیبت 16
- 1. روش تحقیق براساس مدل swot 18
- 2. نگرشی به روش تحلیلی SWOT 18
- ب) کلیات 18
- 3. معرفی تحلیل الگوی سوات (SWOT) 19
- اشاره 20
- الف) نقطه قوت (s) 20
- 4. تجزیه و تحلیل (سوات-SWOT) 20
- ب) نقطه ضعف (w) 20
- 5. راهبردهای چهارگانه سوات 21
- اشاره 21
- الف) راهبردهای قوت _ فرصت (SO) 21
- د) تهدید (t) 21
- ج) فرصت (o) 21
- ج) راهبردهای ضعف _ فرصت (WO) 22
- ب) راهبردهای قوت _ تهدید (ST) 22
- ح) اشکال swot 22
- د) راهبردهای ضعف _ تهدید (WT) 22
- 6. نگاهی گذرا به زندگی امام باقر علیه السلام 25
- 7. نگاهی گذرا به زندگی امام صادق علیه السلام 27
- اشاره 28
- 8. امویان و عباسیان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- الف) امویان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- ب) عباسیان درعصر امام صادق علیه السلام 29
- 9. قلمرو حکومت امویان و عباسیان 32
- فصل دوم: تحلیل محیط سیاسی داخلی و خارجی عصر باقرین علیه السلام 35
- مقدمه 35
- اشاره 36
- الف) نقاط قوت(s) 36
- تحلیل محیط سیاسی داخلی عصر باقرین علیهم السلام 36
- اشاره 36
- 1. وجود رهبر واحد 37
- 2. وجود شاگردان ممتاز باقرین علیهم السلام 38
- 3. جغرافیای شیعیان 40
- 4. وضعیت فرهنگی جامعه شیعی 45
- 5. جایگاه علمی باقرین علیهم السلام 48
- 6. تشکیل مکتب علمی توسط باقرین علیهم السلام 50
- ب) نقاط ضعف(w) 52
- اشاره 52
- 1. وضعیت اقتصادی شیعیان 52
- 2. فرصت های شغلی شیعیان 54
- 3. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در دوران امویان 57
- 4. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در عصر عباسیان 61
- الف) حسینیان 65
- 5. انشعاب شیعیان 65
- اشاره 65
- ب) زیدیه 67
- ج) حسنیان 69
- د) حنفیان 71
- ر) عباسیان قبل از خلافت 73
- ز) غلات 74
- 6. اختلاف در مصداق امامت 76
- اشاره 80
- 7. قیام های نابهنگام 80
- الف) قیام زید 80
- ب) قیام یحیی بن زید 81
- تحلیل محیط سیاسی خارجی عصر باقرین علیهم السلام 81
- اشاره 81
- الف) تهدید(t) 82
- 1. جریان های فکری عصر باقرین علیهم السلام 82
- اشاره 82
- اشاره 82
- الف) جبریه و قدریه 83
- ج) مرجئه 84
- ب) قیاس گرایی 84
- د) زنادقه 86
- ه) دیصانیه 86
- ز) مرقونیّه 87
- و) مانویه 87
- 2. جریان های فکری سیاسی عصر باقرین علیهم السلام 88
- اشاره 88
- الف) خوارج 88
- ب) ممنوعیت کتابت حدیث 89
- ج) احادیث ساختگی 90
- د) اسرائیلیات 91
- ر) سیاست و برخورد حاکمیت 92
- ز) ابوجعفر منصور دوانیقی (148- 137) 93
- اشاره 95
- ب) فرصت(o) 95
- 1. اختلاف بین امویان 95
- 2. درگیری امویان و عباسیان 97
- 3. قیام بر علیه حکومت وقت 98
- 5. تأسیس حکومت عباسیان 99
- 6. عمربن عبدالعزیز (99 - 101) 100
- مقدمه 102
- فصل سوم: راهبردهای سیاسی باقرین علیهم السلام براساس الگوی ضعف فرصت و قوت فرصت 102
- اشاره 104
- الف) راهبرد ضعف _ فرصت (WO) 104
- اشاره 105
- 1. زنده نگهداشتن عاشورا 105
- الف) عاشورا و امام باقر علیه السلام 106
- ب) عاشورا و امام صادق علیه السلام 109
- 2. دعا 114
- اشاره 114
- الف) دعا برای شناخت امام زمان 116
- ب) دعای غریق 119
- ه) دعا برای تعجیل فرج 120
- د) دعای عهد 120
- ج) دعای ندبه 120
- ب) راهبرد قوت _ فرصت(SO) 121
- اشاره 121
- 1. حکومت غیرمعصوم (ولایت فقیه) 122
- اشاره 122
- الف) حکومت غیرمعصوم در روایات (ولایت فقیه) 123
- ج) دلایل لزوم حکومت دینی در عصر غیبت 124
- 1. تأسی به روش پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم 124
- ب) ضرورت تشکیل حکومت دینی 124
- اشاره 124
- ه) تعریف ولایت فقیه 125
- 2. استمرار اجرای احکام الهی 125
- د) ولایت فقیه در حکومت دینی 125
- و) ولایت فقیه در روایات 126
- اشاره 126
- 1. مقبوله عمربن حنظله 127
- 2. صحیحه زراره 131
- 3. صحیحه أبی خدیجه 135
- 4. روایت ابوالبختری 136
- 5. موثقه سکونی 137
- اشاره 139
- 2. تولی 139
- الف) تولّی از دیدگاه امام باقر علیه السلام 141
- ب. تولّی از دیدگاه امام صادق علیه السلام 145
- فصل چهارم: راهبرد های سیاسی باقرین علیهما السلام بر اساس الگوی ضعف تهدید و قوت تهدید 151
- مقدمه 151
- اشاره 153
- الف) راهبرد ضعف تهدید (wt) 153
- 1. تقیه 155
- 2. مدارا 169
- 3. استقامت در امر غیبت 177
- 4. انتظار فرج 180
- 5. صبر در عصر غیبت 187
- اشاره 187
- الف) امام باقر علیه السلام و صبر 189
- ب. امام صادق علیه السلام و صبر 189
- اشاره 191
- ب) راهبرد قوت _ تهدید 191
- 1. سازمان وکالت 192
- اشاره 192
- الف) فلسفه و ضرورت تشکیل سازمان وکالت 193
- ب) اسامی و حوزه جغرافیای وکلا 195
- اشاره 196
- 2. تبری 196
- الف) تبری در کلام امام باقر علیه السلام 197
- ب) تبری در کلام امام صادق علیه السلام 199
- نتیجه گیری 203
- فهرست منابع 206
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است در این زمینه روایات متعددی از امام باقر و امام صادق علیهما السلام وارد شده است که در این بخش مورد بررسی قرار می گیرد.
الف) تولّی از دیدگاه امام باقر علیه السلام
در اینجا، روایات امام باقر علیه السلام که درباره تولی نسبت به اهل بیت علیهم السلام و امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف وارد شده است مورد بررسی قرار می گیرد.
ابوحمزه ثمالی از امام محمد باقر علیه السلام درباره تولی چنین نقل می کند:
عن أبی حمزه الثمالی قال: قال أبوجعفر: یا أبا حمزه إنما یعبد الله من عرف الله وأما من لایعرف الله کانما یعبد غیره هکذا ضالا، قلت: أصلحک الله وما معرفه الله؟ قال: یصدق الله ویصدق محمدا رسول الله صلی الله علیه و آله فی موالاه علی والایتمام به وبأئمه الهدی من بعده، والبراءه إلی الله من عدوهم، وکذلک عرفان الله.
قال: قلت: أصلحک الله أی شئ إذا عملته أنا استکملت حقیقه الایمان؟ قال: توالی أولیاء الله وتعادی أعداء الله وتکون مع الصادقین کما أمرک الله، قال: قلت: ومن أولیاء الله؟ فقال: أولیاء الله محمد رسول الله وعلی والحسن والحسین وعلی بن الحسین ثم انتهی الامر إلینا ثم ابنی جعفر، وأومأ إلی جعفر وهو جالس، فمن والی هؤلاء فقد والی أولیاء الله وکان مع الصادقین کما أمره الله.
قلت: ومن أعداء الله أصلحک الله؟ قال: الاوثان الاربعه، قال: قلت: من هم؟ قال: أبوالفصیل ورمع ونعثل ومعاویه ومن دان دینهم، فمن عادی هؤلاء فقد عادی أعداء الله؛ (1)
ای اباحمزه! همانا کسی بندگی خدا را می کند که شناخت به او داشته باشد. و اما کسی که شناخت به او ندارد مانند کسی است که عبادت و بندگی غیر او را می کند این چنین که مخالفین را در
1- محمدباقر مجلسی، بحارالأنوار، ج27، ص57.