راهبردهای سیاسی امام باقر و امام صادق علیهما السلام در آماده سازی جامعه اسلامی برای ورود به عصر غیبت صفحه 16
- پیش گفتار 1
- الف) مفاهیم 7
- 1. راهبرد (استراتژی) 7
- مقدمه 7
- فصل اول: مفاهیم و کلیات 7
- 2. سیاست 11
- 3. راهبرد سیاسی 12
- 4. جامعه اسلامی 14
- 5. غیبت 16
- 2. نگرشی به روش تحلیلی SWOT 18
- ب) کلیات 18
- 1. روش تحقیق براساس مدل swot 18
- 3. معرفی تحلیل الگوی سوات (SWOT) 19
- ب) نقطه ضعف (w) 20
- 4. تجزیه و تحلیل (سوات-SWOT) 20
- الف) نقطه قوت (s) 20
- اشاره 20
- الف) راهبردهای قوت _ فرصت (SO) 21
- 5. راهبردهای چهارگانه سوات 21
- د) تهدید (t) 21
- اشاره 21
- ج) فرصت (o) 21
- ب) راهبردهای قوت _ تهدید (ST) 22
- ح) اشکال swot 22
- د) راهبردهای ضعف _ تهدید (WT) 22
- ج) راهبردهای ضعف _ فرصت (WO) 22
- 6. نگاهی گذرا به زندگی امام باقر علیه السلام 25
- 7. نگاهی گذرا به زندگی امام صادق علیه السلام 27
- اشاره 28
- الف) امویان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- 8. امویان و عباسیان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- ب) عباسیان درعصر امام صادق علیه السلام 29
- 9. قلمرو حکومت امویان و عباسیان 32
- فصل دوم: تحلیل محیط سیاسی داخلی و خارجی عصر باقرین علیه السلام 35
- مقدمه 35
- الف) نقاط قوت(s) 36
- اشاره 36
- اشاره 36
- تحلیل محیط سیاسی داخلی عصر باقرین علیهم السلام 36
- 1. وجود رهبر واحد 37
- 2. وجود شاگردان ممتاز باقرین علیهم السلام 38
- 3. جغرافیای شیعیان 40
- 4. وضعیت فرهنگی جامعه شیعی 45
- 5. جایگاه علمی باقرین علیهم السلام 48
- 6. تشکیل مکتب علمی توسط باقرین علیهم السلام 50
- اشاره 52
- 1. وضعیت اقتصادی شیعیان 52
- ب) نقاط ضعف(w) 52
- 2. فرصت های شغلی شیعیان 54
- 3. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در دوران امویان 57
- 4. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در عصر عباسیان 61
- الف) حسینیان 65
- 5. انشعاب شیعیان 65
- اشاره 65
- ب) زیدیه 67
- ج) حسنیان 69
- د) حنفیان 71
- ر) عباسیان قبل از خلافت 73
- ز) غلات 74
- 6. اختلاف در مصداق امامت 76
- اشاره 80
- 7. قیام های نابهنگام 80
- الف) قیام زید 80
- ب) قیام یحیی بن زید 81
- اشاره 81
- تحلیل محیط سیاسی خارجی عصر باقرین علیهم السلام 81
- الف) تهدید(t) 82
- اشاره 82
- 1. جریان های فکری عصر باقرین علیهم السلام 82
- اشاره 82
- الف) جبریه و قدریه 83
- ج) مرجئه 84
- ب) قیاس گرایی 84
- د) زنادقه 86
- ه) دیصانیه 86
- ز) مرقونیّه 87
- و) مانویه 87
- 2. جریان های فکری سیاسی عصر باقرین علیهم السلام 88
- الف) خوارج 88
- اشاره 88
- ب) ممنوعیت کتابت حدیث 89
- ج) احادیث ساختگی 90
- د) اسرائیلیات 91
- ر) سیاست و برخورد حاکمیت 92
- ز) ابوجعفر منصور دوانیقی (148- 137) 93
- اشاره 95
- 1. اختلاف بین امویان 95
- ب) فرصت(o) 95
- 2. درگیری امویان و عباسیان 97
- 3. قیام بر علیه حکومت وقت 98
- 5. تأسیس حکومت عباسیان 99
- 6. عمربن عبدالعزیز (99 - 101) 100
- فصل سوم: راهبردهای سیاسی باقرین علیهم السلام براساس الگوی ضعف فرصت و قوت فرصت 102
- مقدمه 102
- الف) راهبرد ضعف _ فرصت (WO) 104
- اشاره 104
- 1. زنده نگهداشتن عاشورا 105
- اشاره 105
- الف) عاشورا و امام باقر علیه السلام 106
- ب) عاشورا و امام صادق علیه السلام 109
- اشاره 114
- 2. دعا 114
- الف) دعا برای شناخت امام زمان 116
- ب) دعای غریق 119
- ج) دعای ندبه 120
- د) دعای عهد 120
- ه) دعا برای تعجیل فرج 120
- ب) راهبرد قوت _ فرصت(SO) 121
- اشاره 121
- 1. حکومت غیرمعصوم (ولایت فقیه) 122
- اشاره 122
- الف) حکومت غیرمعصوم در روایات (ولایت فقیه) 123
- اشاره 124
- ب) ضرورت تشکیل حکومت دینی 124
- 1. تأسی به روش پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم 124
- ج) دلایل لزوم حکومت دینی در عصر غیبت 124
- ه) تعریف ولایت فقیه 125
- 2. استمرار اجرای احکام الهی 125
- د) ولایت فقیه در حکومت دینی 125
- و) ولایت فقیه در روایات 126
- اشاره 126
- 1. مقبوله عمربن حنظله 127
- 2. صحیحه زراره 131
- 3. صحیحه أبی خدیجه 135
- 4. روایت ابوالبختری 136
- 5. موثقه سکونی 137
- 2. تولی 139
- اشاره 139
- الف) تولّی از دیدگاه امام باقر علیه السلام 141
- ب. تولّی از دیدگاه امام صادق علیه السلام 145
- فصل چهارم: راهبرد های سیاسی باقرین علیهما السلام بر اساس الگوی ضعف تهدید و قوت تهدید 151
- مقدمه 151
- الف) راهبرد ضعف تهدید (wt) 153
- اشاره 153
- 1. تقیه 155
- 2. مدارا 169
- 3. استقامت در امر غیبت 177
- 4. انتظار فرج 180
- 5. صبر در عصر غیبت 187
- اشاره 187
- ب. امام صادق علیه السلام و صبر 189
- الف) امام باقر علیه السلام و صبر 189
- اشاره 191
- ب) راهبرد قوت _ تهدید 191
- 1. سازمان وکالت 192
- اشاره 192
- الف) فلسفه و ضرورت تشکیل سازمان وکالت 193
- ب) اسامی و حوزه جغرافیای وکلا 195
- اشاره 196
- 2. تبری 196
- الف) تبری در کلام امام باقر علیه السلام 197
- ب) تبری در کلام امام صادق علیه السلام 199
- نتیجه گیری 203
- فهرست منابع 206
همکاری می کنند و همین همکاری است که آنان را به اجزاء یک ساخت یا الگو تبدیل می کند. (1)
ادوارد وستر مارک (2) مردم شناس انگلیسی نیز همین نظر را دارد، او می گوید:
جامعه را گروهی از مردم تشکیل می دهند که با همکاری یکدیگر زندگی می کنند. (3)
با ذکر تعاریف و ویژگی های جامعه، وارد تعریف جامعه اسلامی می شویم، جامعه اسلامی، جامعه است که مسلمانان با قومیت ها، مذاهب و اعتقادات مختلف در یک محدوده جغرافیایی در کنار هم زندگی می کنند، جامعه مذکور از مذاهب و گروه های مختلف اسلامی از جمله: اهل سنت با همه مذاهب و شیعیان نیز با همه مذاهب تشکیل شده است.
حال با ذکر مقدمه، تعریف حاضر در مورد جامعه اسلامی، جامع ترین تعریفی است که ارائه شده است:
جامعه اسلامی یا جامعه دینی، جامعه ای است «دین باور»، «دین مدار»، «دین داور» و «مطلوب دین». (4)
5. غیبت
لسان العرب واژه غیبت را چنین معنی کرده است:
غیبت، از ماده «غ، ی، ب»، به معنای پنهان شدن از دید مردم و مخفی شدن به کار می رود. (5)
با توجه به روایاتی که در باب غیبت از امامان معصوم علیه السلام نقل شده است،
1- گوردون چایلد، جامعه و دانش، مترجم: محمدتقی فرامرزی، ص101.
2- Edward wester marck
3- منصور وثوقی و علی اکبر نیک خلق، مبانی جامعه شناسی، ص50.
4- سیدموسی میرمدرس، جامعه برین جستاری در جامعه مدنی و جامعه دینی، ص209- 210.
5- ابن منظور، لسان العرب، ج 1، ص454.