پیش درآمدی بر آینده نگری الهی صفحه 119

عالمی فرهیخته و با تقوا محک زد. به عنوان نمونه، فهم تفسیر آیات اشاره شده در بخش قبل، از سوره های مبارکه انعام و اسراء نمونه ای از چنین آیات است.

4-4. آینده نگری معصومین علیهم السلام

بحث از روایات و گفتارهای معصومین علیهم السلام دربارۀ آینده و آینده نگری های آنان بسیار معروف و در تاریخ مشخص است. برخی از این کلمات دربارۀ سرنوشت افرادی خاص، برخی دربارۀ حوادث آینده و گروهی نیز در موعود ادیان است؛ چه دربارۀ وجود آن امام بزرگوار و چه دربارۀ شرایط و علائم ظهورش.

البته هنگامی که از روایات ائمه اطهار علیهم السلام سخن می گوییم باید حتماً به مباحث حاکم بر حوزه روایات چون بحث صحت، راویان، شرایط امام، مخاطب امام و سایر موضوعات تخصصی و کاملاً مبتنی بر علم حدیث و رجال توجه داشته باشیم. در این جا تنها به عنوان نمونه به ذکر چند حدیث یا واقعه تاریخی که نسبتاً احادیث معتبر و متواتری هستند و از منابعی که در پایان کتاب معرفی شده است قابل بررسی هستند می پردازیم.

1. پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در جنگ احزاب که مسلمان گرداگرد مدینه را خندق می کندند، در بحبوحه حفر خندق و آن زمان که برخی از مسلمانان به علت کثرت و هماهنگی دشمنان اسلام دچار دلهره بودند، شخصاً مشغول به کار شد و زمانی که سه بار کلنگ خود را بر