سیاست و مهدویت صفحه 125

مهدویت اسلامی

مهدویت به عنوان مدینه فاضله اسلامی و ظهور منجی موعود، تدبیری الهی است برای آن که آمال بشر در طول قرن ها تحقق یابد. تحقق چنین عصری مستلزم آماده بودن زمینه ها و شرایط لازم است. به همین جهت، مهدویت اسلامی می تواند با پدیده ای به نام جهانی شدن ارتباط یابد. بدون تردید، مدینه فاضله مهدوی، ویژگی هایی دارد که در مطالعه تطبیقی حاضر، توجه به آنها ضروری می نماید. برخی از این ویژگی ها و ابعاد را بررسی می کنیم:

الف) مهدویت و غایت تاریخ؛ درباره فلسفه تاریخ و غایت آن دیدگاه های مختلفی وجود دارد و در برخی نگرش ها، تاریخ خصلتی دوری دارد و همواره در چرخه های خاص خود در حال تکرار است. چنین نگرشی در برخی مذاهب باستان، مثل آیین هندو وجود داشته؛ اما در ادیان ابراهیمی تاریخ سرانجام و غایتی دارد که در حال حرکت بدان جهت است. از نگرش اسلامی، سرانجام تاریخ بشری، تحقق یافتن وعده الهی حاکمیت حق و مدینه فاضله اسلامی است. وقوع چنین مدینه ای، قطعی و یک سنت الهی است (مصباح یزدی، 1380: 439). تحقق چنین غایتی، وضعیت جدیدی برای انسان است که یک جامعه بشری مبتنی بر فطرت الهی را به وجود می آورد. در چنین جامعه ای کل بشر سهیم بوده و غایت و آمال تمامی انسان هاست.

بدین جهت، عصر مهدوی از تعلق به قوم، قبیله و نژادی خاص به دور بوده و غایت مشترک بشری است. انتظار ظهور منجی موعود، در واقع انتظار تحقق غایت بشری است که به تدبیر الهی بر جهان حاکم خواهد شد.

ب) بعد جهانی مهدویت اسلامی؛ ادیان خصلتی جهانی دارند. به دلیل وحدت ذاتی جهان هستی که همه امور به ذات حق برمی گردد، پیام الهی برای تمامی انسان هاست. و تنوع ادیان آسمانی نه به دلیل تنوع در محتوا و