سیاست و مهدویت صفحه 70

آینده نگری در اسلام و ویژگی های مدینه فاضله موعود در مذاهب اسلامی

هرچند نگرش های آینده نگر ادیان سه گانه پیشین، تنها به بیان کلی ویژگی های جامعه موعود می پرداخت، در دیدگاه اسلامی برخی از جزئیات مدینه فاضله هم تشریح شده است. در مقاله حاضر، دیدگاه های اسلامی به دلیل تعلق به زندگی روزمره ما در جهان اسلام، اهمیت ویژه ای دارد.

اکنون بر اساس دیدگاه های مذاهب اسلامی که بیشتر در دو مذهب شیعی و سنی منعکس شده، به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت. اما پیش از پرداختن به دیدگاه های مذاهب اسلامی درباره مهدویت، باید در آرای مذاهب مختلف اسلامی در مسئله حکومت و دولت بنگریم و سپس بر اساس آموزه مهدویت، چگونگی نگرش آنها به زندگی سیاسی معاصر اسلامی را بررسیم. برای ارائه گزارشی از دیدگاه های مذاهب اسلامی درباره مسئله دولت و حکومت می توان به گزارش خواجه نصیر الدین طوسی مراجعه کرد.

وی در قواعد العقاید (1988) در تلاش برای طبقه بندی دیدگاه های مختلف اسلامی در مسئله امامت و رهبری جامعه اسلامی، چارچوب مناسبی را در اختیار قرار داده که در بحث حاضر نیز اهمیت دارد. وی با تمرکز بر مسئله امامت و رهبری در جامعه اسلامی، نظریه های مختلف را به دو دسته نظریه ضرورت امامت و نظریه عدم ضرورت آن تقسیم کرده است. نظریه عدم ضرورت، از خوارج است. نظریه ضرورت نیز به دو گروه تقسیم می شوند:

الف) گروهی که به ضرورت عقلی نصب امام علیه السلام معتقدند. (همان عدلیه) که شامل شیعیان و معتزله شامل می شود.

ب) گروهی که ضرورت سمعی و شرعی را می پذیرند (اهل حدیث، اشاعره و برخی دیگر از فرق اهل سنت). البته برخی فرقه ها و گرایش های شیعی نیز هم چون جریان اخباریان چنین اعتقادی دارند. از