حقایقی مهم پیرامون قرآن‌ صفحه 107

سوره مستقلی قرار می‌دادم. و بعد دستور داد آنها را به آخر سوره براءت ملحق سازند «1» معروف است.

لازمه این روایات و ماجراها آن است که صحابه در تألیف قرآن و ترتیب آیات، اعمال نظر کرده و اجتهاد به رأی کرده‌اند.

و یا به این دلیل می‌چسبند که: در قرآن فعلی بعضی از آیات ناسخ، بر منسوخات خودشان مقدم شده و زودتر ذکر شده‌اند، در صورتی که از نظر تاریخی، قضیه بر عکس است. اوّل آیات منسوخ نازل شده است و بعد این آیات توسّط آیات دیگری نسخ شده‌اند مانند: عده زنان تا یکسال و نسخ آن به چهار ماه و ده روز «2».

شاید این مطلب تفسیر می‌کند یکی از وظایف امام مهدی (عج) را که: امام قرآن را طبق نزول آن به مردم می‌آموزد. در این باب از امام باقر- ع- روایت شده است: «هنگامی که قائم از آل محمد قیام کند. سراپرده‌هایی برای آموختن قرآن به مردم بر حسب نزول آن توسط خداوند بر پا خواهد کرد. این کار بر کسی که قرآن را به شکل فعلی حفظ باشد دشوارتر است. چون که تألیف آن مغایر ترتیب نزول است «3»».

ما هیچیک از دلایل بالا را قبول نداریم و در پاسخ می‌گوییم: شواهد و روایات جمع آوری قرآن توسط صحابه، از روی پوست، استخوان و غیره، دلیل بر تصرف آنان نیست بلکه پیامبر- ص- خودش این ترتیب را به آیات داده بود. و به مقتضای مصلحت امام مهدی قرآن را طبق نزول آن به مردم خواهد آموخت. و باز ترتیب آیات ناسخ و منسوخ ممکن است توسط خود پیامبر اکرم- ص- صورت گرفته باشد و مصلحتی در این کار باشد. آنچه که در مورد آیات ناسخ و منسوخ نادرست است تقدیم ناسخ بر منسوخ است در نزول نه در کتابت. قضیه عمر و آیات آخر سوره براءت از نظر تاریخی نادرست است و خود پیامبر بود که دستور جمع آوری قرآن را صادر کرد. و در زمان خود پیامبر این کار صورت گرفت. بعلاوه روایتی داریم که نزول تمام سوره براءت را یکجا می‌داند.

عایشه از پیامبر- ص- نقل می‌کند: پیامبر فرمود: تمام سوره‌ها آیه آیه بر من نازل (1) فتح الباری، ج 9، ص 12 و 13 و تفسیر المیزان، ج 12، ص 20 به نقل از: ابی داوود در المصاحف.