حقایقی مهم پیرامون قرآن‌ صفحه 156

گفتگوی حذیفه با عثمان پیش آمد. و عثمان از زید و ابان بن سعید بن عاص خواست تا برای وی مصحف را بنویسند. و بعد ماجرای اختلاف در کلمه «تابوت» و دخالت عثمان را نقل می‌کند و ادامه می‌دهد که:

«... سپس مصحف را یک بار دیگر مقابله نمود و در آن اشتباهی ندیدم. بعد عثمان رسولی نزد حفصه فرستاد و از وی مصحف عمر را خواستار شد و سوگند خورد که مصحف را باز گرداند. حفصه مصحف را فرستاد در مقابله این دو مصحف در چیزی با یکدیگر اختلاف نداشتند. عثمان هم مصحف حفصه را به او پس داد و دلش آرام گرفت. و به مردم دستور داد این مصحف را تکثیر کنند «1».

همچنین ابن ابی داوود از یکی از اهالی شام نقل می‌کند که گفت: مصحف ما و مصحف اهل بصره دقیقتر از مصحف اهل کوفه است؛ زیرا هنگامی که عثمان مصاحف را می‌نوشت خبر قراءت اهل کوفه بر اساس قراءت عبد اللّه بن مسعود به وی رسید. لذا مصحف را قبل از مقابله نهایی به کوفه فرستاد. ولی مصحف ما و اهل کوفه را قبل از فرستادن مقابله کرد و بعد آنها را فرستاد «2». همچنان که منقول است: ابو درداء با گروهی از اهل دمشق به مدینه آمدند تا مصحفی را که با خود داشتند با مصحف ابی بن کعب، زید بن ثابت و دیگران مقابله کنند «3». شاید وجه تسمیه مصحف مدینه به «امام» «4» توسط عثمان آن بود که مصاحف بر آن عرضه می‌شدند و یا بایستی عرضه می‌شدند. و این مصحف احیانا در موارد اختلافی بر دیگر مصاحف مرجح بود. و معیار به حساب می‌آمد. و مصحف رسمی و مقبول تلقی می‌گشت.

اختلاف مصاحف عثمان با یکدیگر

لیکن این دقت، تحفظ و اهتمام به ضبط دقیق آیات و مقابله مکرر مانع از وقوع (1) مشکل الآثار، ج 4، ص 193.

(2) فتح الباری، ج 9، ص 18. التمهید فی علوم القرآن، ج 1، ص 296 به نقل از: المصاحف ابن ابی داوود، ص 35.
(3) به نقل از: مقدمتان فی علوم القرآن، ص 85.
(4) البته گفته می‌شود: مصحف امام، مصحفی است که عثمان برای خود نگاه داشت رک: النشر، ج 1، ص 7.