حقایقی مهم پیرامون قرآن‌ صفحه 166

فصل سوّم تصرفات عمدی یا سهل انگارانه‌

سرآغاز

یکی دیگر از اسباب اختلافات قراءت- که رسم الخط در آن دخیل نیست- عدم تسلط قاری و یا اجتهاد خاصی بوده است که قاری را به این نوع قراءت می‌کشانیده است. البته گاهی اختلاف مغایر با رسم الخط، ناشی از خطای سامعه قاری یا، فراموشی وی و یا اختلاف لهجه‌های قبایل عرب است. موارد فوق را در صفحات آینده مختصرا توضیح خواهیم داد.

قراآت مخالف یا موافق رسم الخط

یکی از عوامل آشفتگی قراءت و افزایش اختلاف در این میدان که راه را برای مغرضین باز کرد و زمینه را برای بازی با قرآن توسط هوا پرستان فراهم کرد، کاری بود که عده‌ای از معروفین در قراءت انجام دادند و روشی بود که آنان پیش گرفتند از جمله می‌توان این قرّاء را نام برد:

1- ابو بکر ابن مقسم: در فصل اجتهادات و پندارها، خواهیم گفت که این شخص در قراءت خود آنچه را از نظر زبان عربی صحیح‌تر تشخیص می‌داد همان را می‌خواند اگر چه مخالف نقل یا رسم الخط مصحف بود. برای جلوگیری از وی، مجلسی منعقد ساخته و مانع کار وی شدند.

2- ابو بکر العطار: ابو بکر به پیروی از استاد خود «ابن شنبوذ» حروفی را انتخاب کرد که مخالف بزرگان و ائمّه عامه بود ... «... وی معتقد بود: هر قرائتی که موافق