حقایقی مهم پیرامون قرآن‌ صفحه 241

قرآن باشند چه برسد به این که این اخبار آحاد بوده، ضعیف السند و واهی المتن نیز هستند.

نسخ تلاوت از نظر ابو بکر رازی‌

ابو بکر تحقق نسخ تلاوت را بدین گونه تصور می‌کند: نسخ رسم الخط و تلاوت بدین گونه است که خداوند مردم را دچار نسیان کند و آیات را از خاطر آنها پاک کند و به مردم دستور دهد از تلاوت و کتابت این آیات در مصحف خودداری کنند. لذا بر اثر مرور ایام، این آیات منسوخ مندرس شده از خاطر مردم پاک می‌گردد. همچنان که سرنوشت کتب قبلی آسمانی چنین بوده است. و خداوند از این کتب بدین گونه یاد می‌کند: إِنَّ هذا لَفِی الصُّحُفِ الْأُولی صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی «1» و از این کتب و آثار امروزه اثری باقی نمانده است «2».

و یا سرخسی درباره نسخ تلاوت و حکم می‌گوید: «... دو راه دارد: 1- خداوند آیات را از دلها می‌زداید 2- حفاظ آیات بدون این که آیات را به دیگری منتقل کنند می‌میرند» «3».

اگر نسخ تلاوت آنطور باشد که رازی و سرخسی می‌گویند هیچیک از آیات ادعائی توسط روایات جزو آیات منسوخ التلاوه نخواهند بود. بلکه عبارات و جملاتی جعلی هستند که هر کس به دلخواه آن‌ها را ساخته است؛ زیرا هیچیک از این عبارات از اذهان مردم و صفحات کتب پاک نشده است و الی زماننا هذا از این گونه عبارات یاد می‌شود. پس هنوز فراموش نشده‌اند لیکن مردم با بی‌تفاوتی از کنار این جملات می‌گذرند. و این بی‌تفاوتی نه بخاطر ادعای رازی است بلکه به این دلیل که آنها را نه تنها از قرآن نمی‌دانند بلکه حتی مفهوم و مضمون این عبارات به قرآن نزدیک هم نیست. علاوه بر آن اساسا سخن رازی، ادعای بدون دلیل است و مؤیدی ندارد.

سرخسی در ردّ نسخ تلاوت با اتکاء به آیه: إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ (1) سوره اعلی، آیه 18 و 19.