حقایقی مهم پیرامون قرآن‌ صفحه 243

فصل دوّم نسخ تلاوت در پندارها و روایات‌

سرآغاز

در این فصل برخی از روایاتی را ذکر می‌کنیم که مدعی حذف سوره‌ها یا آیاتی از قرآن شده‌اند یا تصور شده است که تلاوت آنها نسخ گشته و یا حیوان خانگی آن را خورده است و غیر آن. پس از طرح و نقد روایات است که روشن می‌گردد این روایات باطل و نامعقول بوده یا بد فهمیده شده است و یا آن که هدف خاصی از طرح این گونه روایات در میان بوده است. اما روایات عبارتند از:

«لا یملأ جوف ابن آدم الا التراب».

از ابو موسی اشعری «1» منقول است که قراء بصره را جمع کرد.

آنان حدود سیصد تن بودند. و ابو موسی در ضمن سخنانی که گفت: این مطالب را بیان داشت: در گذشته سوره‌ای از قرآن را می‌خواندیم که درازی و تندی آیات آن در حد سوره براءت بود ولی اینک این سوره را فراموش کرده‌ایم و تنها از آن سوره این آیات را بخاطر دارم: اگر آدمیزاده را دو دشت پر از اموال بود به دنبال دشت سوم می‌رفت. و درون آدمی را تنها خاک پر می‌کند. همچنین سوره‌ای را می‌خواندیم که آن را به سور (1) ما انگیزه جمع آوری قراء توسط ابو موسی و بیان این مطالب را نمی‌فهمیم، جز آن که بگوییم وی قصد داشته از فضل خود برای آنان پرده بردارد و خودی نشان بدهد. اما این که وی از این کار خواسته هیأت حاکمه وقت را محکوم کند و زیر سؤال ببرد؛ چون که در کار جمع آوری قرآن از وی کمک خواسته نشده بود درست نیست؛ زیرا ابو موسی از حامیان حکومت بوده، و از طرف آنان به ولایت و امارت منصوب شده بود و با حب آنان زیست و مرد.