حقایقی مهم پیرامون قرآن‌ صفحه 249

لیکن آنان غفلت کردند از این که قراءت خلیفه دلیل بر قرآنیت آنها نمی‌باشد. و چه بسا خلیفه به عنوان دعای نازل شده بر پیامبر- ص- آنها را می‌خواند و معتقد بود جبرئیل این دعا را به پیامبر اکرم- ص- تعلیم داده است.

یا آن که خود عمر یا دیگری از صحابه این دعا را ساخته باشند، البته این احتمال تا وقتی به قوّت خود باقی است که روایت نزول جبرئیل با این دعاء و تعلیم پیامبر- ص- ثابت نشده است. و کسی چه می‌داند که چه بسیار محبت کور کورانه و پیروی از هواهای نفسانی انسان را به کارهای زیادی سوق می‌دهند و به تزیین اعمال وی می‌پردازند- پناه می‌بریم به خداوند از این خصلتها و عواقب آنها.

آیه رضاع‌

از عایشه منقول است که گفت: از جمله آیات قرآن ده نوبت شیر دادن معلوم و معین بود که با پنج نوبت معلوم، نسخ گشت. و هنگامی که پیامبر- ص- وفات یافت هنوز این دو آیه در قرآن بودند و خوانده می‌شدند «1» و در روایت دیگری عایشه می‌افزاید: لیکن این دو آیه همراه با وفات پیامبر- ص- نسخ نشدند و باقی ماندند «2». (1) المصنف/ صنعانی، ج 7، ص 467 و 470. صحیح مسلم، ج 4، ص 167 و 168. الجامع الصحیح/ ترمذی، ج 3، ص 456. المحلی، ج 1، ص 15 و 14. تأویل مختلف الحدیث، ص 314. التبیان، ج 1، ص 13. البرهان/ زرکشی، ج 2، ص 39 و 41. بدایة المجتهد، ج 2، ص 36. الاحکام/ آمدی، ج 3، ص 129. المستصفی/ غزالی، ج 1، ص 124. فواتح الرحموت در حاشیه مستصفی، ج 2، ص 73. مشکل الآثار، ج 3، ص 6 و 7. اصول سرخسی، ج 2، ص 79. مناهل العرفان، ج 2، ص 110 و 111. الاتقان، ج 2، ص 22 به نقل از: صحیحین. نهج الحق، ص 540. منتخب کنز العمال در حاشیه مسند احمد، ج 2، ص 486 به نقل از: عبد الرزاق و ابن جریر. البیان خوئی، ص 223 به نقل از: مسلم. الفقه علی المذاهب الاربعة، ج 4، ص 257. علوم القرآن الکریم، ص 218. تفسیر الصراط المستقیم، ج 1، ص 367.

دراسات فی الکافی و الصحیح، ص 350. التمهید فی علوم القرآن، ج 2، ص 280 و 282 به نقل از: شافعی که آن را صحیح می‌داند مالک و دیگران. الدر المنثور، ج 2، ص 135 به نقل از: بعضی منابع بالا و: مالک، ابن ضریس، ابن ماجه و ابن ابی شیبه، مصابیح السنه، ج 2، ص 21. سنن کبری/ بیهقی، ج 7، ص 454.

الموطأ (چاپ شده همراه با تنویر الحوالک)، ج 2، ص 118. سنن نسائی، ج 6، ص 100. و سنن ابن ماجه، ج 1، ص 625.