حقایقی مهم پیرامون قرآن‌ صفحه 265

خطبه می‌خواند. شنیدم که می‌گفت: گروهی از مردم می‌گویند: حکم رجم دیگر چیست؟ در حالی که در کتاب خدا حکم «جلد» و تازیانه آمده است! در صورتی که خود پیامبر حکم رجم را جاری کرد و ما نیز پس از حضرت این حکم را جاری کردیم. و اگر نه آن بود که دیگران می‌گفتند: عمر در کتاب خدا دست برد و بدان چیزی افزود حکم را چنان که نازل شده است در قرآن می‌نوشتم «1».

از روایت فوق بر می‌آید که: در زمان عمر عده‌ای اساسا منکر حکم رجم بودند و حکم خدا را در این زمینه (جلد) تازیانه می‌دانستند. و مستند آنها قرآن بود. لذا امکان نفی حکم رجم از افراد مسّن بیشتر بود. لذا عمر بشدت از ثبوت این حکم درباره افراد پیر دفاع می‌کند. و علت این کار هم روشن می‌گردد «2». لیکن پایان روایت که می‌گوید:

آنچنان که «نازل» شده است نشان می‌دهد که وی آن را آیه قرآنی می‌دانسته است. مگر آنکه احتمال دهیم: مراد وی نزول حکم شرعی رجم بر پیامبر- ص- است البته نه به عنوان آیه قرآن یا آنکه مراد وی نزول حکم آن بر پیامبران پیشین بوده است که این احتمال بعیدی است.

البته واضح است که در این جا نمی‌توان به نسخ تلاوت تمسک کرد؛ زیرا زید از پذیرفتن آیه به دلیل شهادت واحد خودداری می‌کند. و اگر آیه منسوخ التلاوة بود اصلا آیه قبول نمی‌شد حتی اگر شهود متعددی شهادت می‌دادند.

احتمال معقول‌

البته بعید نمی‌دانیم که پیامبر اکرم- ص- درباره رجم شیخ و شیخه گفته باشد اگر محصن باشند مانند جوانان محصن رجم می‌شوند و در این حکم سن مدخلیت ندارد لیکن این یک روایت از حضرت است نه آیه‌ای از قرآن. و ظاهرا زید بن ثابت نیز همین (1) الدر المنثور، ج 5، ص 180 به نقل از: احمد و نسائی.