حقایقی مهم پیرامون قرآن‌ صفحه 276

و باز احمد به اسناد خود نقل می‌کند که از جابر سؤال شد: آیا پیامبر اکرم گفته بود:

«لو کان لابن آدم واد من نخل تمنی مثله حتی یتمنی اودیه و لا یملأ جوف ابن آدم الا التراب».

آیا به نظر شما عجیب و ممتنع است که شخصی دشتی از دارائی (که نشانه کثرت و فراوانی است) و یا نخلستانهای بزرگی داشته باشد؟ آیا در طول تاریخ کم بوده‌اند کسانی که دارائی‌های بسیار اندوخته‌اند؟ پس عبارت: «لو کان لابن آدم» یا «لو ان لابن آدم» به چه معناست؟ مگر «لو» در زبان عربی برای امتناع و استحاله نیست؟ مگر این راویان عرب زبان نبوده‌اند؟ و آیا آشنایی هم با زبان عربی نداشته‌اند؟! البته این اعتراض با روایت احمد از ابن عباس و ترمذی از انس مرتفع می‌گردد.

روایات آنان تعبیر «ذهب» را به جای «نخل» یا «مال» دارد. که کمی قابل قبول می‌گردد که بگوییم: «لو کان لابن آدم وادیان من ذهب ...».

وانگهی آرزو و تمنای ثروت زیاد و دشتهای دو گانه یا سه گانه طلا و غیره گناهی نیست، تا نیاز به توبه افتد. و در ادامه این آیه بگوید: «و یتوب اللّه علی من تاب» پس چه مناسبتی میان آرزوی دشت طلا و قبول توبه توسط خداوند موجود است. برای این که به آشفتگی روایات بیشتر پی ببرید به موارد زیر دقت کنید:

1- حاکم در مستدرک خود از ابو موسی نقل می‌کند که گفت: در گذشته سوره‌ای را می‌خواندیم که از حیث تعداد آیات آن را به سوره براءت تشبیه می‌کردیم این سوره را اینک فراموش کرده‌ام. و تنها این آیه را از آن بخاطر دارم: «لو کان لابن آدم وادیان من مال لابتغی ثالثا و لا یملأ جوف ابن آدم الا التراب». در المنثور از طریق عده‌ای روایت فوق را به ابو موسی می‌رساند.

2- الاتقان با اسناد خود از ابو موسی نقل می‌کند که گفت: سوره‌ای مانند سوره براءت نازل شد و بعد نسخ گردید. و تنها این آیه از آن باقی ماند:

«ان اللّه سیؤید هذا الدین باقوام لاخلاق لهم و لو ان لابن آدم وادیین لتمنی ...».

3- ترمذی به اسناد خود از انس بن مالک نقل می‌کند که گفت: پیامبر اکرم فرمود:

«لو کان لابن آدم واد من ذهب لاحبّ ان یکون له ثان و لا یملأ فاه الا التراب و یتوب اللّه علی من تاب». همانطور که متوجه شده‌اید روایات عایشه، جابر، انس و ابن عباس، حدیث «وادی و دو وادی ...» را از سخنان و تشبیهات پیامبر اکرم- ص- می‌دانند و آن