حقایقی مهم پیرامون قرآن‌ صفحه 304

می‌خواهند به پایان برسانند.

یُرِیدُونَ لِیُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْکافِرُونَ «1».

البته روشن است که غلات از شیعه نیستند. و شیعیان هرگز این فریبکاران یا فریب خوردگان را از خود نمی‌دانند و نمی‌توان دعاوی باطل آنان را به شیعه نسبت داد. زرقانی «2» و مرحوم رحمة اللّه هندی به این تفکیک اشاره کرده‌اند.

خداوند متعال علمای سلف و بزرگان ما را قرین رحمت فرماید و شهدای اسلام و ایران و تمام سرزمینهای اسلامی را در جایگاه صدق جای دهد. خداوند روح امام امت خمینی کبیر را به اجداد طاهرین و ائمه معصومین ملحق کند. «بالنبی و آله صلی اللّه علیه و آله و سلم تسلیما کثیرا».

سخن آخر

بحثی که از نظر مبارکتان گذشت نتیجه تلاشهای متفرق و گسیخته‌ای بود که در فرصتهای مختلف صورت می‌گرفت. لذا خوانندگان احیانا با عدم انسجامی در لابلای مباحث بر خواهند خورد. و این مسأله در مورد چنین روش نگارشی طبیعی است. طرح اولیه کتاب تقریبا یکسال و نیم پیش پایان یافت. سپس در همین اواخر برای بازبینی و آماده سازی کتاب به آن مراجعه کردم و آن را به صورت فعلی درآوردم. متأسفانه فرصت کافی برای یکدست کردن مطالب نیافتم. لذا ممکن است، خواننده در قسمتهایی از کتاب به موارد ابهام و اجمال برخورد کند و نیازمند اطلاعات بیشتر و مراجعه به منابع را پیدا کند.

البته این وظیفه ما بود که برخی مباحث و نصوص را گسترده‌تر بحث کنیم و ابهامات را برطرف کنیم و خود کتاب را به صورت یک منبع درآوریم تا خواننده از تمام جوانب با مسأله برخورد کند. لذا از خوانندگان محترم تمنا می‌کنیم با بزرگواری به این مطالب نگریسته و عذر ما را بپذیرند و با آراء صائب خود ما را در این کار راهنما باشند و از طرح نظریات اصلاحی خودداری نکنند.

بهر حال ما مدعی عصمت خود نیستیم و نمی‌گوییم در این زمینه همه گفتنی‌ها را (1) سوره صف، آیه 9.

گفته‌ایم. بلکه سالکانه به دنبال حقیقت هستیم و دست از طلب نداریم تا کام ما برآید. و سخن خدا را آویزه گوش و نصب العین خود قرار می‌دهیم که: وَ قُلْ رَبِّ زِدْنِی عِلْماً. از خدا می‌خواهیم تا راه راست را به ما بنماید و اندیشه صواب را به ما الهام کند و ما را توفیق به عمل احسن و ازکی عطا کند. و این کار ما را مقبول درگاه خود قرار دهد و ثواب آن را نثار شهدای اسلام در ایران، لبنان و در هر جای دیگر قرار دهد. «و اللّه ولی التوفیق».

10 صفر 1409 ه- ق.

جعفر مرتضی عاملی‌