- بخش اوّل سه فصل اساسی 1
- فصل اوّل روایات و ادعاها 2
- سرآغاز 2
- نمونههای روشن 2
- فصل دوّم دیدگاهها و نظرات 6
- روایات تحریف در کتب اهل سنت 6
- روایات تحریف در کتب شیعه 7
- موضع شیعه و اهل سنت در قبال روایات تحریف 7
- تعصب و افترا 8
- نقل روایت دلیل بر اعتقاد به مضمون آن نیست 8
- اشارهای به رأی شیعه در باب تحریف 9
- افترای رسوا 11
- محدّث فریب خورده 12
- شیوه پست 12
- ابو زهره و کلینی 13
- دو شاهد در موضع ابن شاذان 15
- خلاصه موضع علما در قبال روایات تحریف 15
- از نمونهها و موارد بالا دو مطلب استفاده میشود: 16
- مقایسهای میان روایات شیعه و اهل سنت 17
- کوشش ستایش برانگیز 19
- فصل سوم ما نگهدارنده قرآنیم 20
- کینه توزند یا منصف 20
- دلیل اوّل: «از قرآن»: 21
- مناقشات نادرست: 21
- دلیل دوّم: «دقت نظر و تحقیق»: 23
- دلیل چهارم: «احادیث عرض حدیث بر کتاب و احادیث دیگر»: 24
- دلیل سوم: «اهتمام به حفظ قرآن»: 24
- دلیل پنجم: «واقعیّت تاریخی»: 26
- دلایل تحریف قاصر است 28
- سیاست و شایعات تحریف 29
- اهل قرآن کیستند؟ 31
- دفاع از قرآن نه دفاع از حاکم 32
- مغرضان در خط اهل بیت نیستند 32
- تحریف واقع شده در قرآن 32
- مباحث ضروری 36
- بخش دوّم: قرآن ... مصحف ... 37
- فصل اوّل تاریخ جمع آوری قرآن 38
- سرآغاز 38
- دیدگاهها پیرامون جمع آوری قرآن در زمان پیامبر اکرم (ص) 38
- اینک مطالب بالا را با تفصیل بررسی میکنیم: 39
- ضرورت طرح سه مطلب 39
- مطلب دوّم: «عرضه قرآن» 44
- مطلب سوم: «ختم قرآن در زمان پیامبر اکرم (ص)». 45
- شواهد و دلایل 48
- نکات روشنگر 51
- پیامبر (ص) به عدهای مصحف میدهد 58
- جمع آورندگان قرآن در زمان پیامبر (ص) 61
- تکمیل بحث 68
- فصل دوّم واقعیّت تاریخی جمع آوری قرآن توسط خلفا 74
- بلاغی، ابن شاذان و روایات جمع آوری قرآن 74
- حدیث جمع آوری قرآن در زمان خلفا 76
- ما و این روایت 77
- مصاحف اصحاب بعد از جمع قرآن توسط زید 81
- عایشه و جمع آوری قرآن 82
- مخالفت با مصحف عثمان 83
- حجّاج و گسترش قراءت عثمان 84
- اوّلین نامگذار و جمع آورنده قرآن 85
- مناقشهای در گفتههای قبل 87
- مصحف ابو بکر چه امتیازاتی داشت؟ 88
- سازش ناموفق و غیر مقبول 89
- توجیهات سست برای جمع آوری مجدد 92
- راز پشت پرده جمع آوری قرآن توسط زید 93
- سیاست هوشیارانه 95
- خط سیاسی زید بن ثابت 96
- نقص سخن رافعی 100
- فصل سوم ترتیب و نزول آیات 101
- نزول تدریجی قرآن سوره به دنبال سوره 101
- ترتیب قرآن بر حسب نزول آیات 104
- ترتیب سورههای قرآن فعلی 105
- ترتیب آیات قرآن فعلی 105
- تصرف صحابه در تألیف قرآن 106
- سخن آخر در این زمینه 108
- سرآغاز 109
- جمع آوری قرآن توسط علی (ع) 109
- فصل چهارم مصحف علی (ع) 109
- مصحف علی (ع) کجاست؟ 115
- ویژگیهای مصحف علی (ع) 115
- قرآن مکتوب به دستور پیامبر- ص- به دست خلفا نرسیده است 116
- دو تنبیه ضروری 116
- مراد از تنزیل چیست؟ 117
- اگر قرآن چنانکه نازل شده است خوانده میشد 120
- منع ائمه از قراءت قرآن بر طبق تنزیل آن 121
- مصحف فاطمه و مصحف عایشه 122
- قراءت عاصم همان قراءت علی (ع) و پیامبر (ص) است 123
- اشاره به یک نکته ضروری 124
- بازگشت به مطلب 124
- بخش سوّم رسم الخط و ... قراآت قرآن ... 126
- نزول قرآن بر حروف هفتگانه 127
- قراآت مختلف و شاذ 127
- فصل اوّل قراآت و حروف سبعه 127
- هفت حرف معنوی 129
- توجیهات بیفایده 132
- نسخ شش حرف (لهجه) 134
- تصحیف و غلط خوانی 137
- سرآغاز 137
- فصل دوّم رسم الخط قرآن در زندان اتهام 137
- گسترش غلط خوانی و اختلاف در زمان پیشتر 138
- علی (ع) عمل عثمان را تأیید میکند 139
- وادار کردن مردم به قراءت واحد توسط عثمان 139
- بازگشت به اصل مطلب: رسم الخط قرآن و مشکلات آن 140
- عدم اعراب گذاری کلمات 142
- نقطه نداشتن حروف 144
- تفاوتهای موجود در رسم الخط قرآن 147
- نمونههای روشن 149
- نمونههای دیگر این نوع خطا عبارتند از: 149
- خطاهای سهوی در مصاحف عثمان 153
- انجمن مقابله و تصحیح 155
- اختلاف مصاحف عثمان با یکدیگر 156
- سهو و خطا در استنساخ و قراءت 159
- نمونههای روشن 160
- آیا عثمان قراآت را بر مصاحف پراکنده ساخت؟ 164
- تحریف عمدی 164
- فصل سوّم تصرفات عمدی یا سهل انگارانه 166
- قراآت مخالف یا موافق رسم الخط 166
- سرآغاز 166
- نمونههایی از قراءت ابن شنبوذ 168
- قصور و کاستی در قراءت 170
- خطای سامعه 173
- حافظ فراموشکار و عالم بدعتگذار 174
- اختلاف لهجهها 175
- اضافاتی که در تفسیر آیات آمدهاند: 178
- فصل چهارم تفسیر مزجی و با مترادف 178
- سرآغاز 178
- روایاتی دیگر در این زمینه 185
- نام علی (ع) در قرآن 187
- پندار واهی 190
- استدلال ناتمام 190
- تبدیل کلمات به مترادف آنها 192
- نمونههایی از تبدیل کلمات 193
- دستور کلی: آنچنان بخوانید که به شما آموختهاند 197
- توضیحی درباره روایت 198
- توضیحی دیگر 199
- ارزیابی قراءت قراء 204
- فصل پنجم اجتهادات و پندارها 204
- اجتهادات باطل 205
- نمونههای خطای در اعراب 207
- خطاهای دیگری از این دسته 209
- اجتهادات نادرست دیگری در معنا و اعراب 210
- بکار گیری آیات در جهت توجیه دیدگاههای کلامی 215
- استناد قراآت به چیست؟ 216
- سخن آخرمان 221
- آیا قراآت توفیقی است؟ 222
- قبول قراآت قبول تحریف است 224
- سی هزار قاری قرآن در صفین حضور داشتند 224
- قراء در زمان ما 226
- بخش چهارم توجیهات و دلایل آنها 227
- نسخه تلاوت و جمع آوری قرآن 228
- آیات منسوخ التلاوة 228
- فصل اوّل سراب نسخ تلاوت 228
- دلایل نسخ تلاوت 229
- جواب دلایل فوق 230
- صحف ابراهیم و موسی (ع) 237
- نسخ تلاوت مشکل را حل نمیکند 238
- نسخ پس از وفات پیامبر (ص) 239
- نسخ کتاب به وسیله سنت 240
- نسخ تلاوت از نظر ابو بکر رازی 241
- سرآغاز 243
- فصل دوّم نسخ تلاوت در پندارها و روایات 243
- سورههای خلع و حفد 246
- نقبی به درون 248
- آیه رضاع 249
- حیوان خانگی و صحیفه 252
- رضاع کبیر (بزرگسال) 254
- قضیه حیوان خانگی درست است 258
- سوره احزاب به اندازه سوره بقره بوده است 258
- آیه رجم از نظر عمر بن خطاب 260
- احتمال معقول 265
- آیه رجم بزرگسالان در تورات 266
- سوره فراموش شده 269
- صلوات بر نمازگزاران در صفوف مقدّم 270
- آیه جهاد 271
- سوره خیالی «الولایه» 272
- الولد للفراش 273
- امام بلاغی: بحث انگیز و نقاد 273
- آیه رجم 277
- سخن بلاغی پیرامون آیه ولایت. 279
- سخن مرحوم بلاغی درباره سوره «حفد». 279
- سخن بلاغی پیرامون سوره «خلع» 279
- فصل سوم آراء و روایات نادرست 282
- تعداد حروف و آیات قرآن 282
- آیا پیامبر (ص) قرآن را فراموش میکند؟! 284
- ابن مسعود و معوذتین 286
- تکفیر منکرین معوذتین 289
- تلاش ناموفق 289
- سوره حمد در مصحف ابن مسعود نیست 290
- «بسمله» از قرآن نیست؟! 291
- اصرار بر اتهام ابن مسعود برای چیست؟ 291
- آیا حروف مقطعه نامهای سورهها هستند؟ 297
- چرا و کی «بسمله» حذف شد؟ 297
- روایات اهل سنت، محدث نوری را فریب میدهد 299
- فصل چهارم نتیجه و خاتمه 299
- نگاهی به آنچه گذشت 299
- خلاصه دلایل وی و پاسخ آنها 300
- جمعبندی روایات 302
- سخن آخر 304
«زرکشی» از ذهبی نقل میکند که: «هفت تن قرآن را بر پیامبر- ص- عرضه کردند: عثمان بن عفان. علی- ع- أبی، ابن مسعود، زید، ابو موسی و ابو درداء «1» اما آنچه بغوی درباره زید بن ثابت میگوید جای شک و تردید دارد. خصوصا که محمد بن کعب وی را از جمله جمع آوری کنندگان قرآن در زمان رسول اکرم- ص- نام نمیبرد.» در فصول آتیه اموری خواهد آمد که موضوع را بیشتر مشکوک میکند.
مطلب سوم: «ختم قرآن در زمان پیامبر اکرم (ص)».
در روایات وارد شده که:
1- پیامبر اکرم- ص- به عبد اللّه بن عمرو بن عاص دستور داد که هر هفت شب یا سه شب، یک بار قرآن را ختم کند. در حالی که او هر شب یک بار قرآن را ختم میکرد. این ماجرا در کتب حدیث اهل سنت، معروف است «2».
2- از «محمد بن کعب القرضی» نقل شده است: «از جمله کسانی که در زمان حیات پیامبر قرآن را ختم میکردند: عثمان بن عفان، علی بن ابی طالب و عبد اللّه بن مسعود بودند «3».
3- «سعید بن عبید» ملقب به «القاری» شده بود «4».
4- پیامبر اکرم- ص- به سعد بن منذر فرمان داد تا قرآن را در سه نوبت ختم کند. سعد این توصیه را انجام میداد تا درگذشت «5». (1) ر ک: البرهان زرکشی، ج 1، ص 242 و 243.
(2) ر ک: صحیح بخاری، ج 3، ص 151 و 152. تفسیر ابن کثیر، ج 4. (ذیل)، ص 49 به نقل از:
بخاری، مسلم، ابی داوود و نسائی کنز العمال، ج 1، ص 541 و ج 2، ص 208 و 211. به نقل از: افراد بالا و ابن عساکر، ابن منده. سنن دارمی ج 2، ص 471، برهان زرکشی، ج 1، ص 471 به نقل از: الباجی. سنن ابی داوود، ج 2، ص 54 و 55 الجامع الصحیح ترمذی، ج 5، ص 196 و 197. المصنف صنعانی، ج 3، ص 356. مسند احمد، ج 2، ص 163. نوادر الاصول، ص 221 و الاتقان، ج 1، ص 104 و 105 به نقل از:
بعضی منابع بالا.
(3) الجامع لاحکام القرآن، ج 1، ص 58. و کنز العمال، ج 2، ص 374.
(4) الاصابة، ج 2، ص 50 و مباحث فی علوم القرآن، ص 120 و دیگر مصادر قبلی.
(5) الاتقان، ج 1، ص 104 و 72 به نقل از: احمد و ابی عبید. تفسیر القرآن العظیم ابن کثیر، ج 4، ذیل ص 49، فتح الباری، ج 9، ص 49. محاضرات الراغب، ج 2، جزء چهارم، ص 436. و مجمع الزوائد، ج 7، ص 171.