حقایقی مهم پیرامون قرآن‌ صفحه 83

عثمان، نامنظم و غیر مؤلف بوده است. و مردم پایبند جمع آوری قرآن توسط عثمان نبوده‌اند. و عایشه هم با مردم در این زمینه موافق بوده است و می‌گفته است: قرآن به هر ترتیبی خوانده شود مهم نیست. احتمال دارد این فرد عراقی از قراءت ابن مسعود که مدتی در کوفه می‌زیسته است پیروی می‌کرده است. عسقلانی این احتمال را تقویت می‌کند «1».

مخالفت با مصحف عثمان‌

حدیث قبلی از عایشه بیانگر آن است که مصحف عثمان قبول عام نیافته بوده است.

بخصوص از طرف رقبا که عایشه هم احتمالا از آنان بوده است مثلا «ابن مسعود» از تسلیم مصحف خود به هیأت حاکمه، خودداری کرد و آن را نزد خود حفظ نمود «2» همچنین در روایات به این نکته بر می‌خوریم که مخالفت با عثمان در این زمینه عمومیّت یافته است و حتی امیر المؤمنین (ع) از انتقادات مردم درباره مصحف عثمان جلوگیری کرد. و گفت: عثمان این کار را در حضور عده‌ای از صحابه انجام داده است و اگر خود امام هم ولایت می‌یافت همین کار را می‌کرد «3» فلفله جعفی می‌گوید:

«همراه گروهی که از تحویل مصاحف به مصحف واحد اندیشناک شده بودند نزد عبد اللّه بن مسعود رفتیم یکی از افراد گروه گفت: ما برای دیدار نیامده‌ایم بلکه این خبر ما را ترسانیده است لذا به سراغ تو آمده‌ایم».

عبد اللّه گفت: «قرآن بر پیامبرتان- ص- از هفت در و بر هفت حرف نازل شده است، اگر چه کتاب قبل از قرآن از یک باب و بر یک حرف نازل می‌گشت» «4» ابن اثیر می‌گوید: «اهل کوفه مصحف عثمان را پذیرفتند جز آن که عده زیادی مصحف ابن (1) رک: فتح الباری، ج 9 ص 36.

(2) منابع آن قبلا ذکر شد تکرار نمی‌کنیم.
(3) رک: فتح الباری، ج 9، ص 16. منابع این سخن را در بخش دوّم، فصل دوّم، فراز تأیید علی- ع- از کار عثمان ذکر کرده‌ایم که در آینده خواهد آمد. و در جای دیگر گفته‌ایم: تأیید کسی در کاری به معنای تأیید وی در همه کارها نیست. بلکه این دفاع امام نشان می‌دهد هم و غم امام اعلاء کلمه اسلام بوده است و بس و هیچ مصلحت شخصی یا گروهی را مقدم بر این هدف مقدس قرار نمی‌داده است.
(4) مسند احمد، ج 1، ص 445 و مشکل الآثار، ج 4، ص 182.