حقایقی مهم پیرامون قرآن‌ صفحه 85

قراءت عثمان بود «1».

«حجاج» کار را به حدی رسانده بود که به وقاحت می‌گفت: از عبد هذیل (یعنی ابن مسعود) تعجب می‌کنم! فکر می‌کند که قرآن خداوند را می‌خواند به خدا قسم آنچه را او می‌خواند رجزی از رجزهای اعراب است. و به خدا سوگند اگر بر عبد هذیل دست می‌یافتم گردنش را می‌زدم. و اگر قراءت او را در مصحف ببینم آن را پاک می‌کنم حتی اگر هم شده با دنده خوک باشد «2».

اوّلین نامگذار و جمع آورنده قرآن‌

روایات اهل سنت می‌گویند: اوّلین کسی که قرآن را جمع آوری کرد و آن را از پراکندگی نجات داد ابو بکر بود «3» و پیش از آن متفرق بود. «4» در مورد اوّلین نامگذاری هم می‌گویند: اوّلین کسی که پس از جمع آوری قرآن (مصحف)، آن را مصحف نامید ابو بکر بود. در این باره روایت زیر را نقل می‌کنند:

ابو بکر بعد از جمع آوری قرآن به اصحابش گفت: برای این مصحف نامی پیدا کنید و یا آن را نامگذاری نمایید عده‌ای گفتند: نام این مصحف را «انجیل» بگذارید. این نام، پذیرفته نشد. و اصحاب آن را مکروه داشتند. عده دیگری گفتند: نامش را «سفر» بگذارید. این نام را هم به دلیل داشتن ریشه یهودی، مکروه دانسته و نپذیرفتند.

ابن مسعود گفت: حبشی‌ها کتابی دارند که آن را «مصحف» می‌نامند. این نام (1) رک: شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید معتزلی، حنفی، ج 13، ص 223.

(2) مستدرک حاکم، ج 3، ص 656 و تلخیص مستدرک ذهبی، در همان صفحه، تهذیب تاریخ- دمشق، ج 4، ص 69. الغدیر، ج 10، ص 51 به نقل از: مستدرک، تهذیب، البدایة و النهایه، ج 9، ص 128. به نقل از: ابی داوود و ابن ابی خیثمه.
(3) رک: محاضرات الادباء، ج 2، جزء 4، ص 433. فتح الباری، ج 9، ص 13. تاریخ الخلفاء، ص 77. مباحث فی علوم القرآن، ص 128 و 133. بحوث فی تاریخ القرآن و علومه، ص 125. الاتقان، ج 1، ص 59 به نقل از: مغازی ابن عقبه. البرهان زرکشی، ج 1، ص 235 به نقل از: بیهقی و مآثر الانافة، ج 1، ص 85 و 86.
(4) مآثر الانافة، ج 1، ص 85 و 86. مباحث فی علوم القرآن، ص 128 و 133 و بحوث فی تاریخ القرآن و علومه، ص 125 و غیره.