حقایقی مهم پیرامون قرآن‌ صفحه 91

«جمع الکتاب» و منظورشان استنساخ باشد.

ثانیا: قبلا بیان کردیم قرآن به صورت مصاحف در زمان پیامبر اکرم- ص- نوشته شده بود و در اختیار صحابه قرار داشت. و پیامبر اکرم- ص- اصحاب را تشویق به قراءت از روی مصحف می‌کرد. و احکامی برای این قراءت و مصاحف بیان کرده بود از جمله:

حرمت نجس کردن قرآن، عدم اجازه سفر با قرآن به سرزمین دشمن و عدم جواز پاک کردن آیات با پا ...

ثالثا: مورخین تصریح کرده‌اند که: پیامبر اکرم- ص- کاتبان مخصوصی داشت که معاهدات، بدهیها، تعیین مقدار خرما و غیره را ثبت می‌کردند همچنین پیامبر دستور داده بود هر کسی مسلمان می‌شود نامش ثبت شود. لذا حذیفه یکهزار پانصد تن را- قبل از سال حدیبیه- احصاء کرده بود. و باز دیوان تعیین سپاهیان و کسانی که بایستی به جنگها بروند به وجود آمده بود و این کارها تماما ثبت می‌شد «1».

حال آیا تمام این آمارها، و معاهدات مکتوب به شکل پراکنده‌ای بود و بر پوست و استخوان و امثال آن متفرق بود؟ یا آن که به شکلی بود که به راحتی می‌توان به آن در صورت لزوم دست یافت؟

رابعا: نکته‌ای که نباید فراموش کرد آن است که: زرکشی به تبعیت از حاکم «2» عقیده دارد؛ قرآن در زمان پیامبر اکرم- ص- جمع آوری شده است و این مطلب را گاهی مقید به بعضی می‌کند «3» و گاهی به صورت مطلق بیان می‌کند «4». خود زرکشی در جاهای مختلف کتابش کلام خودش را نقض می‌کند «5».

خامسا: روایات اهل سنت در جای دیگر می‌گویند: علی- علیه السلام- مصحفی را که در زمان پیامبر اکرم- ص- نوشته بود برای خلیفه و دیگران آورد اما نپذیرفتند. مجددا به این مطلب خواهیم پرداخت. (1) منابع این مطلب را در کتاب ما ببینید: السوق فی ظل الدولة الاسلامیة، ص 68.

(2) رک: مستدرک حاکم، ج 2، ص 229 در این جا مطلقا معتقد به جمع در زمان رسول اللّه- ص- می‌شود و بدون تقیید به بعض و غیر آن، مطلب مورد نظرش را بیان می‌کند.
(3) البرهان زرکشی، ج 1، ص 237.
(4) البرهان، ج 1، ص 238.
(5) رک: البرهان، ج 1، و بین این صفحات مقایسه کنید: 235، 237، 262 و 256.