حقایقی مهم پیرامون قرآن‌ صفحه 95

و در روایت دیگری: ابو بکر و عمر درگذشتند و قرآن را جمع نکردند ...

و باز روایت دیگری می‌گوید: زید قرآن را در پوست خرما و سنگ نوشت بعدها عمر آنها را در یک صحیفه گرد آورد که قبلا به تفصیل بیان کردیم.

«ابن شهاب» می‌گوید: ابو بکر قرآن را در قرطاسهایی گرد آورده بود و از زید درخواست کرد در این مکتوب بنگرد «زید بن ثابت» ابا ورزید ناچار از عمر درخواست کرد که زید را به این کار وادارد بعد زید این کار را انجام داد «1». و این مؤید نظر ماست که: ابو بکر می‌خواست نسخه خود را کامل کند. و یک مصحف شخصی داشته باشد. و برای انجام این مقصود از زید کمک گرفت. زید هم با کمک آیات متفرق و مکتوب بر پوست و استخوان و روایات شفاهی مردمان و محفوظات آنها این کار را به انجام رساند و به خاطر رقابت پنهان میان آنها از مراجعه به نسخه‌های کامل اصحاب خودداری کرد.

سیاست هوشیارانه‌

بعدها انصار، دوستان و پیروان هوی و هوس در صدد برآمدند از این کار خلیفه یک استفاده سیاسی و تبلیغی کنند. و این کار مستلزم انجام کارهایی بود که نتیجه آن در تیرگی قرار دادن روایات جمع آوری قرآن در زمان پیامبر اکرم- ص- و روایات قراءت از روی مصحف بود. آنها همچنین حتی روایاتی را که صریح در بودن مصاحف صحابه می‌کرد، از میان برداشته، و بهر حال هر روایتی که به نحوی جلو اجرای کامل این سیاست را می‌گرفت از صحنه، خارج کردند و به نحوی تضعیف کردند.

سپس ادعای جدیدی مطرح شد اساسا قرآن توسط خلیفه اوّل- یا خلیفه دوم- به صورت کامل تدوین شد. و به دست اینان بود که قرآن به صورت یک مصحف مجموع درآمد. این ادعا را تمام کسانی که این میان سود می‌بردند و همفکران و هم نظران سیاسی آنها اشاعه دادند. و در صدد تأویل و یا حتی دور کردن هر روایتی برآمدند که در اندیشه جدید تردیدی ایجاد می‌کرد. و به همین جهت روایاتی ساختند که در مصاحف بزرگان صحابه طعن و نقصی وارد کنند که مقداری از این روایات را قبلا ذکر کردیم. (1) مشکل الآثار، ج 3، ص 4 و ج 4، ص 192. البیان خوئی، ص 242 به نقل از: منابع متعدد و تاریخ القرآن الصغیر، ص 87.