هدف حیات زمینی آدم ملک، شیطان، هبوط صفحه 329

نشده است. اگر شما ذاتتان فقط ملک انتخاب کردن باشد، شما انتخابگر نیستید، مثل آب خواهید بود که ذاتش تری است، آب تری را انتخاب نکرده است چون در مقابلش یک منتخَب دیگر قرار نداشته است، اما انسان که عین انتخابگری است، پس در ذاتش نه انجام دعوت ملک است و نه انجام دعوت شیطان و امتحان از این جهت جایگاه خود را پیدا می کند.

ریشه انتخاب ها

فرق پیامبر خدا صلی الله علیه و آله با ابوسفیان«لعنه الله علیه» در توجه به آن خودِ آرمانی است که برای خود پسندیده اند. عرض شد پیامبر صلی الله علیه و آله در انتخابگری، منتخَب های خوبی را انتخاب کردند و از طریق آن ها خودِ آرمانی خود را خلق نمودند. و لذا در مقابل دعوت به خوبی ها توسط ملک و دعوت به بدی ها توسط شیطان، خوبی ها را انتخاب کردند. شیطان به اندازه ملائکه در روح انسان فعّال است، خود انسان باید تکلیف خود را با این دعوت ها مشخص کند. چرا پیامبر صلی الله علیه و آله دعوت ملک را انتخاب کرد؟ چون در عین این که می توانست دعوت شیطان را انتخاب کند، ولی ادامه خود را در پذیرش دعوت شیطان جستجو نمی کرد، به دنبال خودی بود که آن خود را شیطان به او پیشنهاد نمی کرد، شخصیتی را برای خود انتخاب کرده بودند که شیطان زمینه به فعلیت درآوردن آن شخصیت برای آن حضرت نبود. و این انتخاب به عهده خود آن حضرت است، برای این که انتخابگر است، پس او خودش را با انتخاب دعوت ملکی خلق کرد،. چرا سرمایه او این انتخاب شد؟ برای این که می توانست انتخاب نکند، و می توانست دعوت مقابل آن را انتخاب کند، چون ذاتش نسبت به پذیرش هر کدام از این دعوت ها، لااقتضاء بود.

حال اگر شیطان نبود، باز هم انسان انتخابگر بود، باز هم انسانی که به دنبال ساختن شخصیت آرمانی خود است که آن شخصیت با انجام بدی ها ساخته می شود، به دنبال بدی بود و بدی ها را انتخاب می کرد، ولی نمی توانست آن شخصیت مطلوب خود را به فعلیت کامل در آورد. پس شیطان برای این فرد، دعوت به سوی مطلوب است. به اصطلاح فیلسوفان، شیطان علّت معدّه است، یعنی شرایط بدی را فراهم می کند و نه علت حقیقی انتخاب بدی ها در انسان باشد، همچنان که اسلام شرایط خوبی کردن را فراهم می کند، ولی خود انسان ها باید خوبی را انتخاب کنند و از اسلام برای بالفعل کردن آن انتخاب کمک بگیرند، مثلاً در نظام اسلامی بر