هدف حیات زمینی آدم ملک، شیطان، هبوط صفحه 357

شما وقتی معتقِد به چیزی هستید، آن چیز معتَقَد و عقیده شما می شود. حالا اگر انسان به مَلَک عقیده پیدا کند، یا به لوح و قلم و ملکوت عقیده پیدا کند، روحش ابتدا یک نحوه توجه و سپس یک نحوه اتّحاد با آن حقایق عالیه پیدا می کند، و از آن ها تأثیر می گیرد. عقیده به حقایق، غیر از اطلاع از آن ها است، عقیده یعنی پس از اثبات برهانی، به صورت قلبی آن مقام را حس کند، اگر انسان به حقایق معنوی عقیده پیدا کرد و به نحو صحیح آن ها را شناخت و عملش هم مطابق عقیده اش بود، حالا همین عقیده وسیله ای می شود که روحش به سوی مُعْتَقَدَش جهت بگیرد. به همین جهت ملاصدرا«رحمه الله علیه» می فرماید: خودِ عقیده وسیله جذب الهام ملک می شود.

جنبه های ملکوتی و مُلکی قلب

در دومین نکته می فرماید:

«قلب انسان دو جنبه دارد: یکی جنبه عالی و بخش درونی، که به جهان غیب و ملکوت راه دارد و یکی جنبه سافل و بخش بیرونی، که به جهان مادّه راه دارد. اگر نظر بر درون و باطن کرد، از ملائکه بالانشین برخوردار می شود، و اگر به خارج خود و دنیا نظر کرد، تحت تأثیر شیطان قرار می گیرد و یا در بین این دو جنبه سرگردان می ماند».

خودتان این نکته را در خودتان حس می کنید. قلب انسان یک جنبه غیبی و یا جنبه توجه به موضوعات برتر عالم دارد، که به آن جنبه ملکوتی می گویند و آن جنبه درونی نفس است، و انسان با انصراف از بیرون و توجه به درون و باطن خود می تواند با حقایق ملکوتی عالم ارتباط پیدا کند. عمده آن است که ما آن جنبه باطنی قلب را از حالت بالقوّه به حالت بالفعل درآوریم.

قلب، یک جنبه بیرونی و حسّی نیز دارد که شما می توانید با به کارگیری آن جنبه، حواس پنجگانه خود را به سوی مادّیات سوق دهید. هر قلبی این طوری است. نفس انسان، یعنی منِ او، آن جنبه «نَفَخْتُ فیه مِنْ رُوحی» او است، یعنی یک نفخه غیبی است که نازل شده است. حالا اگر از همان منظر نگاه کند و به وجه عالم بالا که از آن نازل شده، نظر داشته باشد جنبه باطنی و غیبی و ملکوتی قلب فعّال می شود و روح با عالم اعلی ارتباط برقرار می کند. و در نتیجه