هدف حیات زمینی آدم ملک، شیطان، هبوط صفحه 376

که مثل توپ زمین می خوریم. در فرهنگ دینی غذاهای رنگارنگ نداریم، این ها مربوط به فرهنگ انسان هایی است که حقیقتشان را گم کرده و مسیر سعادتشان را فراموش کرده اند.

خلاصه مطلب این که ملاصدرا«رحمه الله علیه» می فرماید: آرزوهای نَفْس را که دستگیره های شیطان است با ترک خوشی ها به خصوص با گرسنگی کم کنید. در روایات هم بارها و از زوایای مختلف هست که «طُولُ الْأمَل» آرزوهای دراز، انسان را بازی می دهد، باید آرزوهای دنیایی را کم کرد و به جِدّ هم باید کم کرد، وقتی آرزوهای دنیایی وارد فکر و خیال ما شد، سر و کله شیطان پیدا می شود، شیطان آرزو ساز و آرزوپرداز است و لذا یک هم سنخی با شیطان در ما ایجاد می شود و او همنشین و هم زبان ما می گردد. هر وقت دیدید آرزوهای طولانی دنیایی دارید، بدانید که رفیق شیطان هستید، و هر وقت دیدید برنامه برای تربیت خود و روسفیدی در قیامت، دارید، بدانید که عاقل هستید، چرا که برنامه داشتن برای زندگی، غیر از آرزو داشتن است.

آرزوهای بلند همه توجّه قلب را به خود جلب می کنند و نمی گذارند انسان در مقام حال و بقاء باشد، روح را به سوی آینده ای معدوم و ناکجاآباد می فرستند و در این حالت است که شیطان سراسر زندگی انسان را اشغال می کند و قلب و روح او را به دنبال خودش می کشاند. حالا می فرمایند: یکی از چیزهایی که آرزوهای طولانی را از بین می برد و انسان را به تعادل می آورد، ترک خوشی ها به خصوص ایجاد گرسنگی است.

راه نجات از وَهم

راه مهم دیگری که انسان جهت رسیدن به مقصد و سعادتش نیاز دارد، معارف حقیقی است. می فرمایند: «با معارف حقیقی و تفکّر قرآنی، وسوسه های شیطانی را خنثی نمایید و از ورطه شک که جولانگاه شیطان است، به وادی اَمنِ یقین قدم گذارید.» مسلّم این نکته؛ عالی ترین و اساسی ترین راه نجات است و صحیح تر آن است که بگوییم تنها راه نجات انسان، عالِم بودن به حقایقی است که قرآن متذکّر آن می شود. در این عالَم، حقایقی هست که اگر انسان سعی کرد قلب خود را متوجّه آن ها بکند، آن حقایق آرام آرام نور خود را هر چه بیشتر به سوی قلب انسان می فرستند و انسان در رابطه با علم به آن حقایق تا مرحله یقین پیش می رود و