هدف حیات زمینی آدم ملک، شیطان، هبوط صفحه 392

کنید، چرا می زنیدش! و بعد رو کردند به آن عرب و فرمودند: ای برادر! تو غریبه هستی، بگو چه کار داری تا برایت انجام دهیم. گفت: آمده بودم که بفهمم که تو پیامبر هستی یا نه، فهمیدم که هستی، و این ها هم طرفداران حقیقی تو نیستند.

منظور عرضم این بود که وَهم نمی گذارد انسان ها با واقعیات آن طور که واقع است روبه رو شوند و کار شیطان تحریک همین وَهم است، همان طور که کار ملک تحریک عقل است.

تمام نگاه های شیطانی، نگاه هایی است با گمان و احتمال، و بعد هم اثبات همان گمان ها و احتمالات. عجیب است که انسان از طریق وَهم سعی دارد گمان بی پایه خود را اثبات هم بکند، مثل این است که دو نفر با هم بحث شان می شود بر سر این که این آقا خواب است یا بیدار؟! یکی می گوید: خواب است، دیگری می گوید: بیدار است، اوّلی می گوید: می خواهی نشانت دهم که بیدار است! می رود در گوش او داد می زند که خوابی یا بیدار؟! بیچاره از داد او بیدار می شود، ولی طرف می گوید: دیدی گفتم بیدار است، یعنی خودش با کار خودش حرف خود را اثبات کرد، بدون آن که واقعیتی در حرف او باشد، آری؛ می شود با پیروی از وَهم، از این کارها کرد، ولی این کار ها بازی کردن با زندگی است و نه روشن شدن در زندگی.

زندگی با وَهم خود

همچنان که عرض شد در نکته اوّل، از نشانه های الهام ملک و وسوسه شیطان، جناب ملاصدرا«رحمه الله علیه» فرمود:

«علم و یقین که از طریق عقل، در جان انسان ریشه می گیرد، نشانه الهام ملک است، بر عکسِ هوی و شهوت که از وَهم ریشه می گیرد، از نشانه های وسوسه های شیطانی است».

ملاحظه کرده اید که بعضاً دلمان می خواهد قضاوتمان درست درآید. و لذا تلاش می کنیم آن را درست کنیم و نگران غیرواقعی بودن آن هم نیستیم. دلمان می خواهد اثبات کنیم این فردی که وارد مسجد شده است دزد است، دلمان می خواهد گمانمان را اثبات کنیم. در واقع خواست دلمان را می خواهیم اثبات کنیم نه واقعیت را.

شیطان برای ما یقین و علم را به وجود نمی آورد، میل خودمان را برایمان ارزش می دهد. بعضی ها دغدغه فهم حقیقت را دارند. این خیلی عالی است و بعضی خوششان می آید آنچه