هدف حیات زمینی آدم ملک، شیطان، هبوط صفحه 417

عرفا به جهت این که دشمن درونی دائماً در کمینشان بوده و از جوانب مختلف به آن ها حمله کرده و آن ها نیز به خدا پناه برده اند، قلبشان قلب الهی شده است. اگر شیطانی نبود که وسوسه کند، کمالی نبود که انسان بتواند عارف بالله شود، بنابراین هوشیاری و دقّت های معنوی و ارتباط های غیبی، همه به جهت آن است که انسانِ مؤمن در مقابل وسوسه های شیطان، خود را فربه و متعالی کند.

ملاصدرا«رحمه الله علیه» پس از این که بر این موضوع تأکید کرد که:

«چه بسیار که انسان از دشمنی دشمن بد ذات بیشتر از مهربانی دوستان استفاده می برد، زیرا چشم دشمن بدبین مواظبت بیشتری را در اعمال و رفتار و گفتار طلب می کند و در نتیجه هوشیاری و دقّت بیشتری را در اعمال و گفتار و افکار سبب می شود».

می فرماید:

«چشم دوست، انسان را به هراس نمی اندازد تا خود را جمع و جور کند، ولی دشمنِ در کمین، دقّت انسان را صدچندان می نماید و پناه به پناهگاه مطمئنی را که از خطر دشمنِ در کمین برهاند، برای خود طلب می کند و مسلّم در این پناه جویی جز خدا نمی یابد و این است که از شرّ شیطان به خدا پناه می برد و این مقصد اصلی خلقت انسان است و راستی اگر تهدید شیطان نبود، مراجعه واقعی به خدا واقع می شد؟».

همچنان که ملاحظه کردید انسان با رجوع دائمی به خدا، به مقصد اصلی خلقت خود دست می یابد و چنین نتیجه ای با توجّه به خطرات شیطان و از شرّ آن به خدا پناه بردن، عملی می شود. در همین راستا گفته اند: «پولاد، از آتش آبدیده می شود و انسان صالح، از وسوسه». اغلب ما نمی دانیم که چه چیزهایی را می توانیم تاب آوریم، امّا وسوسه شیطان پرده از شخصیت حقیقی ما برمی دارد. عمده آن است که از همان ابتدا بنای مقابله با وسوسه را بگذاریم تا شیطان نتواند در روح ما ریشه بدواند و از طریق مقابله با وسوسه، به مقصد برسیم و شیطان ناکام بماند. انسان عاقل و صالح از هر موجودی که خدای حکیم خلق کرده است، از جنبه های خیر تکوینی اش فایده لازم را می گیرد، باید زمینه ما درست باشد تا مخلوقات خدا استعداد های ما را به ثمر برسانند.

باران

که در لطافت طبعش خلاف نیست

در

باغ لاله روید و در شوره زار خس