هدف حیات زمینی آدم ملک، شیطان، هبوط صفحه 424

صورت مظاهر غضب الهی و مظاهر رحمت الهی در عالم هست. و شیطان، مظهر غضب الهی و ملک، مظهر رحمت الهی است.

جنگ بین فرشته و شیطان در میدان قلب انسان

یکی از مباحث دقیقی که پس از جلسات گذشته آرام آرام جای خود را باز کرده است، توجّه به «جنگ بین فرشته و شیطان در قلب انسان است»، برای کسی که می خواهد قدم در سلوک بگذارد و کشیک نفس خود را بکشد، این بحث، بحث لازم و دقیقی است. ملاصدرا«رحمه الله علیه» در مشهد هشتم از مفتاح چهارم از کتاب مفاتیح الغیب آن را مطرح کرده است، بقیه بزرگان هم مطرح نموده اند. ملاصدرا«رحمه الله علیه» می فرماید:

«بهترین گردشگاه، دل مؤ من است، زیرا بهترین شرایطی را که نشاطش سربه فلک می کشد در آنجا خواهی یافت».

هر چه ما داریم از قلب داریم. تمام نشاط ها و افسردگی ها از قلب است. بارها دیده اید که قلب شما با ساده ترین عمل به نشاط می آید و گاهی با پیچیده ترین و پر هزینه ترین عمل، آمادگی برای نشاط ندارد. از پیچیدگی قواعد قلب همین بس که گاهی با یک عمل گمشده خود را می یابد و احساس به ثمررسیدن می کند و کاملاً از زندگی خود راضی است، و گاهی کارهایی می کنید و عمرها خرج می کنید که آن را به نشاط و آرامش در آورید، ولی ممکن نمی شود. علت این مسئله آن است که علاوه بر عمل شما، خود قلب هم در کار خود رمز و رازها دارد و خداوند در آن قواعدی را قرار داده که رعایت آن قواعد، در به نشاط درآوردنِ قلب بسیار مؤثر است.

ملاصدرا«رحمه الله علیه» در ادامه می فرماید:

«قلب توان درک جمال ربوبی را در خود دارد، آری قلب خانه خداست».

در روایت داریم: «انَّ قَلْبَ الْمُؤْمِنِ عَرْشُ الرَّحْمن»؛(1)

قلب مؤمن جایگاه نمایش جمال الهی و محل ظهور ربوبیت پروردگار است و عرش؛ محلّ ظهور تدبیر الهی است و قلب مؤمن می تواند تا آنجاها جلو برود که پایگاه فرماندهی حضرت حق شود و خداوند اراده های خود را