هدف حیات زمینی آدم ملک، شیطان، هبوط صفحه 443

بسم الله الرّحمن الرّحیم

بحث های گذشته ما را متوجه معارفی کرد که به کمک آن ها سخنان ملاصدرا«رحمه الله علیه» جای خود را در اندیشه ها باز می کند. گاهی متوجه می شوید که یک سخن، سخن خوبی است ولی جایگاه آن را در شخصیتتان نمی شناسید و لذا نمی توانید از آن درست استفاده کنید، و یا نمی دانید چرا آن سخن در شخصیت شما نفوذ نمی کند. ریشه این مشکل در نقص مقدّمات معرفتی شما نسبت به آن سخن است. اگر مقدّمات معرفتی موضوع درست حل شود، حرف های اساسی، اثر خود را به دنبال دارند. عموماً دوستان می پرسند: چه کار کنیم که خوب شویم؟! عرض می کنم؛ همین حرف هایی که دین می گوید برای خوب شدن انسان کافی است، به شرطی که انسان روح و قلب و عقلی پیدا کند که بتواند دستورات دین را به راحتی بپذیرد و جایگاه آن ها را بشناسد. بحث «شیطان و ملک و آدم» در تبیین جایگاه دستورات و احکام شریعت در راستای سلوک و تعالی ما بسیار مؤثر است و إن شاءالله بحث هایی که این جلسه مطرح می شود بتواند کمک نهایی را بنماید.

معرفت؛ عامل پرهیزگاری

ملاصدرا«رحمه الله علیه» در ادامه موضوع جنگ بین ملک و شیطان در قلب، تحت عنوان «تذکّری نورانی» دو اصل را بازگو می کنند؛ یکی این که اصل مقامات ملکی چیست و دیگری این که اصل صفات شیطانی کدام است. قبلاً بحث جنگ بین ملائکه و شیطان را مبنی بر این که آن ها در قلب چه تحرکات و چه تلاش هایی دارند، مطرح فرمود. حال در این جا می فرمایند: اصل صفات ملکی نورِ علم و روح معرفت و برهان است، «معرفت داشتن به حقایق» آیه و نشانه مقامات و صفات مَلکی است و بر عکس آن، اصل صفات شیطانی، جهل و ضلالت است.