مهدی باوری در کودکان صفحه 134

دیگری هم بیان شده که مرتبط با این نوشتار نیست. (1) واژه «اسوه» عام بوده و شامل تبعیّت در نیکی و بدی، سار و ضار، شادمانی و زیان مندی و همچنین مقتدای حسن و قبیح می شود. (2) این واژه، در منابع و متون اسلامی علاوه بر مقتدا و اقتدا، به معنی سنّت و روش نیز آمده است. (3) در پژوهش پیش رو، مقصود از «الگو و اسوه» همان مقتدا و پیشوا است.

دو. تقلید

از میان واژگان هم سو و مرتبط با «اسوه» مانند امام و ائتمام، قدوه و اقتدا، تبعیّت و تقلید، معنای واژه اخیر به خاطر فراوانی کاربرد در این پژوهش، تبیین می گردد. برای تقلید معانی متعدّدی بیان شده مانند الزام و ملزم نمودن امری یا عملی برای کسی، (4) قبول قول غیر بدون دلیل، (5) پیروی از مجتهدی در امور شرعی، (6) مطلق متابعت و دنباله روی، (7) پیروی بدون تأمّل و دریافت حقیقت، از روی کار دیگران کاری کردن، (8) نقش دیگری را بازی کردن، شبیه سازی کردن. (9)

منظور از «اقتدا و تقلید» در این پژوهش الگوبرداری، شبیه سازی فعلی و پیروی عملی

1- مانند معالجه، مساوات و یکسان بودن عدّه ای در حالتی،«فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج7، ص333» و مداوا، حزن، اصلاح، برقراری عدل، «ابن منظور، محمّد بن مکرم، لسان العرب، ج14، صص 34-35» و تعزیه؛ تسلیت و مایه آرامش«همان، ص35 و الجوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، ج4، ص 2268».
2- در قرآن کریم «اسوه» با کلمه «حسنه» توصیف شده است که نشانه عمومیّت آن است. ر.ک: سوره احزاب: آیه21 و سوره ممتحنه: آیه4 و6، همچنین ر.ک: راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن علی، المفردات فی غریب القرآن، ص76 و قرشی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج2، ص87.
3- کرمی، رضاعلی، مهارت های الگوسازی برای کودکان و نوجوانان، صص 51-53.
4- ر.ک: ابن منظور، محمّدبن مکرم، لسان العرب، ج 3، ص367.
5- طریحی، فخرالدّین، مجمع البحرین، ج 3، ص132.
6- عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، ص411.
7- معین، محمّد، فرهنگ معین، ج1، ص1122.
8- دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، ج5، ص6885.
9- سایت المعانی (http://www.almaany.com)