- مقدمه 1
- اشاره 7
- یک . تربیت 8
- الف) تربیت در لغت 8
- ب) تربیت در اصطلاح 9
- دو. راهکار تربیتی 11
- 1. آیات و روایات 12
- الف) نهادینه سازی در لغت 12
- ب) جایگاه نهادینه سازی 12
- سه. نهادینه سازی 12
- 2. علم اخلاق 13
- 3. جامعه شناسی 14
- 1. جنبه فردی 16
- اشاره 16
- 2.جنبه اجتماعی 17
- الف) آموزه 18
- اشاره 18
- ب) مهدویّ 18
- چهار. آموزه مهدوی 18
- ج) مقصود از آموزه مهدوی 19
- اشاره 19
- نکته دوم: رویکرد آموزه ای 20
- نکته یکم: نگاه فراگیر 20
- پنج. کودک 21
- گفتار دوم: ویژگی های راه کار تربیتی 22
- یک. مؤثّرترین روش و ماندگارترین اثر 22
- اشاره 22
- دو. لزوم سازگاری روش با دیگر مؤلّفههای تربیتی 23
- گفتار سوّم: گونه شناسی راهکار تربیتی 24
- سه. بیان خبری کلّی و حاکی از دستور 24
- اشاره 26
- یک. اهمّیت شناخت دوره کودکی 28
- دو. دوران کودکی از نظرگاه پیامبر و اهل بیت علیهم السلام 29
- سه. رویکردی تربیتی به دوران کودکی 32
- اشاره 33
- گفتار دوم: بازشناسی ابعاد شخصیّت کودک 33
- الف) تعریف 36
- یک. حیطه شناختی 36
- ج) ویژگی های حیطه شناختی کودک 37
- اشاره 37
- 2. شکل گیری تصویر ذهنی 38
- 1. تحوّل زبان 38
- 4. درون سازی مفاهیم و فعّالیّت رمزی 39
- 3. پیش تصوّری بودن 39
- 6. خودمحوری 40
- 5. زمینه سازی ذهنی جهت تقلید از الگوی پنهان 40
- 7. ناتوانی در تجزیه و تحلیل صحیح 41
- 8. انس با محسوسات و بیگانگی با مفاهیم انتزاعی 42
- 9. شکل گیری خودپنداره 42
- 10. انعطاف فکری و زودباوری 44
- 11. کنجکاوی 45
- 12. یادگیری مشاهده ای 45
- 13. کیفیّت درک مفاهیم کیفی و کمّی 46
- دو. حیطه عاطفی 47
- الف) تعریف 47
- 14. تحوّل چشم گیر بازشناسی و تحوّل اندک نگهداری 47
- ب) اهمیّت 47
- ج) ویژگی های حیطه عاطفی کودک 49
- اشاره 49
- 2. احترام خواهی 50
- 1. محبّت خواهی 50
- 5. استقلال طلبی 51
- 4. نیاز به شادمانی 51
- 6. تنوّع طلبی 51
- 3. نیازمندی به امنیّت 51
- 8. میل به ارتباط با همسالان 52
- 7. خود نمایی 52
- 9. پافشاری مدافعانه بر عقیده خویش 53
- الف) تعریف 53
- ب) اهمیّت 53
- سه. حیطه رفتاری 53
- اشاره 54
- ج) ویژگی های حیطه رفتاری کودک 54
- 1. تقلید پذیری 55
- 2. دعوت پذیری عملی 56
- 5. عادت پذیری 57
- 4. ناپایداری اراده 57
- 3. شتاب زدگی 57
- 6. بازی 57
- یک. ضرورت گونه شناسی و گزینش 60
- دو. معیارهای گزینش 61
- الف) قابل فهم بودن 61
- اشاره 61
- اشاره 61
- نمونه اوّل فاقد معیار: زیاده روی درباره جَنگ پس از ظهور 62
- نمونه چهارم: تبیین مفهوم انتقام بدون زمینه سازی 64
- نمونه سوّم: بداء در آموزه های مهدوی 64
- ب) سودمندی 67
- ج) قابلیّت الگو برداری 68
- اشاره 69
- گفتار چهارم: دسته بندی آموزه مهدوی برای انتقال به کودک 69
- الف) قابل بیان اجمالی 70
- دو. آموزه قابل بیان 70
- یک. آموزه غیر قابل بیان 70
- اشاره 70
- ب) قابل بیان تفصیلی 71
- اشاره 72
- یک. معانی لغوی تلقین 73
- دو. تعاریف اصطلاحی 73
- الف) نتیجه ی تلقین؛ تحقّق باور 74
- سه. تعریف پیشنهادی و نکات آن 74
- اشاره 74
- مرحله اوّل: آموزش 75
- د) جایگاه تلقین بعد از اِخبار، آموزش و تذکّر 75
- ج) ارتباط مستقیم تلقین با جنبه ی شناختی و گرایشی 75
- ب) تکرار نظام مند، عنصر اصلی تلقین 75
- اشاره 75
- مرحله دوم: یادآوری و تذکّر 75
- گفتار دوم: جایگاه شناسی تلقین 76
- مرحله سوّم: تکرار تلقین آمیز 76
- ه) تلقین، روش و ابزاری مشترک برای تحقّق اهداف صحیح و باطل 76
- اشاره 77
- گفتار سوّم: تلقین؛ تهدید یا فرصت برای باور مهدوی کودکان 77
- یک. تبیین سوال 77
- دو. پاسخ با تبیین دو گونه تلقین 78
- اشاره 78
- ب) تلقین باورساز پس از آموزش 79
- گفتار چهارم: انواع تلقین 81
- اشاره 81
- یک. خودتلقینی و دگرتلقینی 81
- دو. تلقین قولی و فعلی و محیطی 82
- سه. تلقین مثبت و منفی 83
- گفتار پنجم: تلقین پذیری کودکان 84
- اشاره 84
- یک. ویژگی های هم سو با تلقین پذیری 86
- اشاره 86
- 1. شکل گیری خودپنداره 86
- 2. یادگیری مشاهده ای و تقلیدپذیری 87
- 3. انعطاف فکری و زودباوری 87
- 6. عادت پذیری 88
- 5. ناپایداری اراده 88
- 4. شتاب زدگی 88
- 7. علاقه مندی به تکرار 88
- 8. محبّت خواهی و دلبستگی به محبوب 89
- اشاره 89
- دو. ویژگی های معارض با تلقین پذیری 89
- 2. استقلال طلبی 90
- 3. خود نمایی 90
- 1. خودمحوری 90
- سه. کیفیّت جهت دهی ویژگی معارض 90
- اشاره 91
- گفتار ششم: تنظیم محتوای تلقینی مهدوی 91
- مرحله اوّل: انتخاب موضوع 92
- مرحله دوم: استخراج پیام 94
- اشاره 94
- مرحله سوّم: ساختن جمله کلیدی 94
- نمونه کاربردی 95
- اشاره 96
- گفتار هفتم: اصول تلقین 96
- 1. خلوص نیّت 97
- 4. ثبات و پرهیز از تردید 98
- 3. محبوبیّت و مقبولیّت نزد کودک 98
- 2. اعتقاد و التزام عملی به پیام تلقینی 98
- 5. توجیه شناختی و چشاندن لذّت همراهی محتوای تلقینی 99
- 6. تمرکز بر پیام واحد 100
- ب) انتخاب موقعیّت مناسب 101
- اشاره 101
- 7. رعایت تناسب 101
- الف) تناسب شیوه، قالب و محتوا با هدف 101
- اشاره 102
- 8. نظام مندی و استمرار تکرار 102
- ب) تنظیم تکرار در شبانه روز و روزهای متوالی 103
- الف) عوامل موثّر بر تنظیم تعداد تکرار 103
- 9. توجّه به واکنش ها 104
- 10. بهره بری از تنوّع 105
- گفتار نهم: شیوه های کلّی اجرای تلقین 106
- اشاره 106
- یک. پیوند دادن پیام تلقینی با واقعیّات زندگی کودک 107
- دو. در معرض داوری قرار دادن کودک 108
- سه. روش خود افشایی 109
- اشاره 109
- الف) اهمیّت به کارگیری 109
- ب) انواع خودافشایی 111
- 1. خودافشایی حقیقی و مصنوعی 111
- 3. خودافشایی محبّتی و نفرتی 114
- ج) نکات اجرایی خودافشایی 115
- گفتار دهم: قالب های اجرایی تلقین 116
- اشاره 116
- 1. قصّه 117
- الف) اهمیّت قصّه 117
- ب) قصّه نوعی از تکرار 118
- ج) تکرار پیام در قصّه 119
- اشاره 119
- نوع اوّل: تکرار یک پارچه و کامل پیام 119
- نوع دوم: تکرار تجزیه ای پیام 119
- د) بهره بری از قصّه در دگرتلقینی و خودتلقینی 122
- 2. شعر و نظم 123
- اشاره 123
- 4. نمایش 126
- 5. پرسش و پاسخ 128
- اشاره 132
- اشاره 133
- یک . الگو و اسوه 133
- دو. تقلید 134
- سه. الگوی مهدوی 135
- چهار. الگونمایی مهدوی 136
- اشاره 136
- ب) تعریف پیشنهادی 138
- اشاره 139
- گفتار دوم: جایگاه شناسی روش الگونمایی 139
- یک. قرآن و روایات 140
- دو. بیان تربیت پژوهان اسلامی 141
- سه. روان شناسی 142
- چهار. جامعه شناسی 143
- گفتار سوّم: الگوپذیری کودکان 144
- اشاره 146
- یک. تأثیرپذیری از محیط 146
- گفتار چهارم: مبانی الگوپذیری در انسان 146
- سه. قهرمان جویی 147
- دو. کمال طلبی 147
- گفتار پنجم: اصول الگونمایی مهدوی 148
- اشاره 148
- چهار. نیاز روانی به الگو 148
- 1. نمونه و ممتاز بودن الگو 149
- ب) هماهنگی رفتار الگو در موقعیّت های مشابه 151
- اشاره 151
- الف) هماهنگی بین رفتار و گفتار الگو 151
- 3. هماهنگی رفتار الگو 151
- ج) هماهنگی رفتار الگو با گفتار و رفتار الگوهای دیگر 152
- 4. فراهم سازی مشاهده کامل الگو 152
- اشاره 153
- 5. انتخاب الگو و جنبه الگویی مناسب با لحاظ معیارها 153
- معیار اوّل: قابلیّت مشاهده 154
- معیار دوم: قابلیّت الگو برداری و تقلید پذیری 154
- معیار سوّم: محوریّت بر واقعی بودن 155
- اشاره 156
- 6. آگاهی دهی در مورد امور مرتبط با الگوبرداری 156
- الف) جنبه الگویی و معیار معرّفی الگو 157
- ب) تشخیص مصداق 158
- ج) اهداف و دلایل 160
- اشاره 162
- د) شیوه های الگوبرداری 162
- ه) مراحل الگوبرداری 162
- دو. به یادسپاری 163
- یک. توجّه 163
- سه. بازآفرینی حرکتی 163
- چهار. انگیزش 163
- اشاره 164
- 7. بهره بری از تنوّع 164
- الف) تنوّع الگوها 165
- 8. تناسب و هماهنگی 166
- ب) تنوّع شیوه و قالب اجرایی 166
- اشاره 166
- ب) آثار تناسب و هماهنگی 167
- الف) وجوه اشتراک، جنبه ای از تناسب 167
- ج) چند نمونه از تناسب 168
- نمونه دوّم: مثال قرآنی مشابهت 168
- نمونه اوّل: تناسب با شرایط خانوادگی 168
- نمونه سوّم: مشابهت در سطح زندگی 169
- اشاره 170
- گفتار ششم: انواع الگونمایی 170
- دو. تصریح به الگوبودن شخص و عدم تصریح 171
- سه. معرّفی الگو با اسم یا عنوان عام 172
- گفتار هفتم: انواع و شیوه های الگوبرداری 173
- اشاره 173
- ج) تقلید آگاهانه 174
- اشاره 174
- الف) تقلید ناآگاهانه 174
- ب) تقلید نیمه آگاهانه 174
- یک. تقسیم از جهت وجود آگاهی 174
- الف) الگوبرداری عینی 175
- دو. تقسیم از جهت تطابق کامل 175
- ب) الگوبرداری غیرعینی 176
- گفتار هشتم: کارکردهای الگونمایی مهدوی 177
- اشاره 177
- 1. آموزش و یادگیری با کیفیّت بالا 177
- 2. امکان و سهولت انجام و استمرار رفتار در نظر الگوپذیر 178
- 3. ارزیابی، سنجش و اصلاح رفتار 179
- 4. استحکام، ترویج و افزایش اعتماد به معارف مهدویّت 180
- 5. سوق دهی گرایش ها به مهدویّت 181
- 6. ایجاد و تقویت انگیزه، تحرّک و پویایی 182
- 7. پیشگیری و مبارزه با انحراف 183
- اشاره 184
- گفتار نهم: آسیب شناسی 184
- اشاره 185
- الف) فراموشی معیار و هدف در غیاب الگو 185
- 1. شخصیّت گرایی با آثار یا مصادیق مختلف 185
- ب) الگوبرداری کورکورانه و بی دلیل 187
- ج) گرفتار شدن به دو گونه مغالطه الگویی 188
- اشاره 188
- خصوصیّات زمینه ساز مغالطه الگویی در کودک 189
- 2. پیروی از الگوی مشهور و مقبول اکثریّت 191
- اشاره 193
- 3. تعارض و ناهماهنگی رفتار الگو و آثار آن 193
- الف) تردید 194
- ج) کاهش محبوبیّت الگو 194
- ب) قضاوت نابجای کودکانه 194
- ه ) پروش روحیّه نفاق، خودخواهی و ریا 195
- 4. لغزش الگو 196
- کتب عربی و فارسی 200
- سایت ها 209
عاطفی، اخلاقی و عملی باشند و همچنین اعمّ از اینکه مخاطبِ روش، یعنی الگوپذیر کودک یا بزرگسال باشد. لازم به ذکر است که بعضی از آن اصول، ناظر به ویژگی های خودِ الگو بوده و برخی دیگر مربوط به نوع ارائه الگو و الگودهی است. با توجّه به موضوع پژوهش پیش روی، هر اصل با در نظرگرفتن الگونمایی مهدوی به کودکان توضیح داده خواهد شد.
تصویر
1. نمونه و ممتاز بودن الگو
الگوی مهدوی باید در آن جنبه از معارف مهدویّت که به عنوان الگو معرّفی می گردد، نمونه و ممتاز باشد. حال در آن جهت، یا نمونه ی کامل بوده و یا این که حدّاقل نسبت به دیگران به ویژه کودکِ الگوپذیر، جلوتر و پیش تر باشد و در راه تحقّق کامل جنبه الگویی، با سرعت و صحّت بیشتری حرکت کند. این جنبه الگویی می تواند فکری، اخلاقی، عاطفی و یا رفتاری باشد. ممتازبودن الگوهای مهدوی، نقش به سزایی در آموزش کامل تر جنبه الگویی به کودک و جذب او به معارف مهدوی ایفا می کند.
مثلاً برای تقویت گرایش و عشق کودکان به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، باید کسی را به عنوان الگوی عاطفی مهدوی معرّفی کنیم که واقعاً در این زمینه ممتاز و نسبت به دیگران پیش تر باشد، یعنی عشق و علاقه فراوانی نسبت به حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف داشته و این عشق در سراسر زندگی او جریان دارد و در قالب گفتار، اخلاق و رفتارهای متناسب نمایان شود.