مهدی باوری در کودکان صفحه 185

3.تعارض و ناهماهنگی رفتار الگو

4.لغزش الگو

5.اشتباه در تشخیص مصداق جنبه الگویی

1. شخصیّت گرایی با آثار یا مصادیق مختلف

اشاره

شهید مطهّری درباره این آسیب می گوید:

«عامل اصلی شخصیّت زدگی و مُریدشدن، این است که آگاهی دهی نسبت به هدف از انجام جنبه الگویی و همچنین معیار، حدّ صلاحیّت و محدوده ی شایستگی های الگو به خوبی انجام نگیرد و کودک الگوپذیر اطّلاعات کافی نسبت به آن ها نداشته باشد و یا اینکه آگاهی های مذکور در معرض غفلت و فراموشی قرار بگیرند.» (1)

زمانی که کودک، گرایش و میل شدید به یک شخص پیدا کند به گونه ای که وابستگی کامل فکری، عاطفی و رفتاری نسبت به او پدید آید در معرض این آسیب قرار می گیرد. هر چه محبوبیّت و مقبولیّت آن شخص نزد کودک بیشتر باشد، میزان وابستگی و الگوبرداری از او نیز افزایش می یابد. در نتیجه همیشه ذهنش متوجّه دریافت های ادراکی از اوست، عشق و علاقه ی شدیدی نسبت به او دارد، رفتارهای درونی مثل تصمیم و اراده اش

تسخیر وی شده و همچنین از همه رفتارهای او با تمامی جزئیّاتش خواسته و آگاهانه تقلید و یا ناآگاهانه همانندسازی می کند. به عبارت دیگر، او یک مقلّد صرف و دنباله رو مطلق (بدون اندیشه، اراده و قدرت انتخاب) خواهد بود. این نوع تقلید، غالباً از نوع ناآگاهانه و یا نیمه آگاهانه است.

شخصیّت گرایی به شکل های مختلف در مصادیق ظاهر می شود که به سه مورد از آن ها اشاره می گردد.

الف) فراموشی معیار و هدف در غیاب الگو

وابستگی به الگو در کودکان بسیار سریع تر و شدیدتر از بزرگ سالان اتّفاق می افتد. به