- مقدمه 1
- اشاره 7
- الف) تربیت در لغت 8
- یک . تربیت 8
- ب) تربیت در اصطلاح 9
- دو. راهکار تربیتی 11
- 1. آیات و روایات 12
- ب) جایگاه نهادینه سازی 12
- الف) نهادینه سازی در لغت 12
- سه. نهادینه سازی 12
- 2. علم اخلاق 13
- 3. جامعه شناسی 14
- 1. جنبه فردی 16
- اشاره 16
- 2.جنبه اجتماعی 17
- ب) مهدویّ 18
- چهار. آموزه مهدوی 18
- اشاره 18
- الف) آموزه 18
- اشاره 19
- ج) مقصود از آموزه مهدوی 19
- نکته دوم: رویکرد آموزه ای 20
- نکته یکم: نگاه فراگیر 20
- پنج. کودک 21
- اشاره 22
- گفتار دوم: ویژگی های راه کار تربیتی 22
- یک. مؤثّرترین روش و ماندگارترین اثر 22
- دو. لزوم سازگاری روش با دیگر مؤلّفههای تربیتی 23
- گفتار سوّم: گونه شناسی راهکار تربیتی 24
- سه. بیان خبری کلّی و حاکی از دستور 24
- اشاره 26
- یک. اهمّیت شناخت دوره کودکی 28
- دو. دوران کودکی از نظرگاه پیامبر و اهل بیت علیهم السلام 29
- سه. رویکردی تربیتی به دوران کودکی 32
- اشاره 33
- گفتار دوم: بازشناسی ابعاد شخصیّت کودک 33
- یک. حیطه شناختی 36
- الف) تعریف 36
- ج) ویژگی های حیطه شناختی کودک 37
- اشاره 37
- 2. شکل گیری تصویر ذهنی 38
- 1. تحوّل زبان 38
- 4. درون سازی مفاهیم و فعّالیّت رمزی 39
- 3. پیش تصوّری بودن 39
- 5. زمینه سازی ذهنی جهت تقلید از الگوی پنهان 40
- 6. خودمحوری 40
- 7. ناتوانی در تجزیه و تحلیل صحیح 41
- 8. انس با محسوسات و بیگانگی با مفاهیم انتزاعی 42
- 9. شکل گیری خودپنداره 42
- 10. انعطاف فکری و زودباوری 44
- 12. یادگیری مشاهده ای 45
- 11. کنجکاوی 45
- 13. کیفیّت درک مفاهیم کیفی و کمّی 46
- 14. تحوّل چشم گیر بازشناسی و تحوّل اندک نگهداری 47
- الف) تعریف 47
- ب) اهمیّت 47
- دو. حیطه عاطفی 47
- ج) ویژگی های حیطه عاطفی کودک 49
- اشاره 49
- 1. محبّت خواهی 50
- 2. احترام خواهی 50
- 5. استقلال طلبی 51
- 4. نیاز به شادمانی 51
- 6. تنوّع طلبی 51
- 3. نیازمندی به امنیّت 51
- 7. خود نمایی 52
- 8. میل به ارتباط با همسالان 52
- 9. پافشاری مدافعانه بر عقیده خویش 53
- ب) اهمیّت 53
- الف) تعریف 53
- سه. حیطه رفتاری 53
- ج) ویژگی های حیطه رفتاری کودک 54
- اشاره 54
- 1. تقلید پذیری 55
- 2. دعوت پذیری عملی 56
- 4. ناپایداری اراده 57
- 6. بازی 57
- 3. شتاب زدگی 57
- 5. عادت پذیری 57
- یک. ضرورت گونه شناسی و گزینش 60
- اشاره 61
- اشاره 61
- الف) قابل فهم بودن 61
- دو. معیارهای گزینش 61
- نمونه اوّل فاقد معیار: زیاده روی درباره جَنگ پس از ظهور 62
- نمونه سوّم: بداء در آموزه های مهدوی 64
- نمونه چهارم: تبیین مفهوم انتقام بدون زمینه سازی 64
- ب) سودمندی 67
- ج) قابلیّت الگو برداری 68
- گفتار چهارم: دسته بندی آموزه مهدوی برای انتقال به کودک 69
- اشاره 69
- الف) قابل بیان اجمالی 70
- دو. آموزه قابل بیان 70
- اشاره 70
- یک. آموزه غیر قابل بیان 70
- ب) قابل بیان تفصیلی 71
- اشاره 72
- یک. معانی لغوی تلقین 73
- دو. تعاریف اصطلاحی 73
- اشاره 74
- سه. تعریف پیشنهادی و نکات آن 74
- الف) نتیجه ی تلقین؛ تحقّق باور 74
- مرحله اوّل: آموزش 75
- ج) ارتباط مستقیم تلقین با جنبه ی شناختی و گرایشی 75
- مرحله دوم: یادآوری و تذکّر 75
- د) جایگاه تلقین بعد از اِخبار، آموزش و تذکّر 75
- اشاره 75
- ب) تکرار نظام مند، عنصر اصلی تلقین 75
- مرحله سوّم: تکرار تلقین آمیز 76
- ه) تلقین، روش و ابزاری مشترک برای تحقّق اهداف صحیح و باطل 76
- گفتار دوم: جایگاه شناسی تلقین 76
- اشاره 77
- یک. تبیین سوال 77
- گفتار سوّم: تلقین؛ تهدید یا فرصت برای باور مهدوی کودکان 77
- اشاره 78
- دو. پاسخ با تبیین دو گونه تلقین 78
- ب) تلقین باورساز پس از آموزش 79
- اشاره 81
- گفتار چهارم: انواع تلقین 81
- یک. خودتلقینی و دگرتلقینی 81
- دو. تلقین قولی و فعلی و محیطی 82
- سه. تلقین مثبت و منفی 83
- گفتار پنجم: تلقین پذیری کودکان 84
- اشاره 84
- یک. ویژگی های هم سو با تلقین پذیری 86
- 1. شکل گیری خودپنداره 86
- اشاره 86
- 2. یادگیری مشاهده ای و تقلیدپذیری 87
- 3. انعطاف فکری و زودباوری 87
- 6. عادت پذیری 88
- 4. شتاب زدگی 88
- 7. علاقه مندی به تکرار 88
- 5. ناپایداری اراده 88
- اشاره 89
- 8. محبّت خواهی و دلبستگی به محبوب 89
- دو. ویژگی های معارض با تلقین پذیری 89
- 3. خود نمایی 90
- 1. خودمحوری 90
- 2. استقلال طلبی 90
- سه. کیفیّت جهت دهی ویژگی معارض 90
- اشاره 91
- گفتار ششم: تنظیم محتوای تلقینی مهدوی 91
- مرحله اوّل: انتخاب موضوع 92
- اشاره 94
- مرحله سوّم: ساختن جمله کلیدی 94
- مرحله دوم: استخراج پیام 94
- نمونه کاربردی 95
- گفتار هفتم: اصول تلقین 96
- اشاره 96
- 1. خلوص نیّت 97
- 2. اعتقاد و التزام عملی به پیام تلقینی 98
- 4. ثبات و پرهیز از تردید 98
- 3. محبوبیّت و مقبولیّت نزد کودک 98
- 5. توجیه شناختی و چشاندن لذّت همراهی محتوای تلقینی 99
- 6. تمرکز بر پیام واحد 100
- اشاره 101
- 7. رعایت تناسب 101
- ب) انتخاب موقعیّت مناسب 101
- الف) تناسب شیوه، قالب و محتوا با هدف 101
- اشاره 102
- 8. نظام مندی و استمرار تکرار 102
- الف) عوامل موثّر بر تنظیم تعداد تکرار 103
- ب) تنظیم تکرار در شبانه روز و روزهای متوالی 103
- 9. توجّه به واکنش ها 104
- 10. بهره بری از تنوّع 105
- اشاره 106
- گفتار نهم: شیوه های کلّی اجرای تلقین 106
- یک. پیوند دادن پیام تلقینی با واقعیّات زندگی کودک 107
- دو. در معرض داوری قرار دادن کودک 108
- اشاره 109
- الف) اهمیّت به کارگیری 109
- سه. روش خود افشایی 109
- ب) انواع خودافشایی 111
- 1. خودافشایی حقیقی و مصنوعی 111
- 3. خودافشایی محبّتی و نفرتی 114
- ج) نکات اجرایی خودافشایی 115
- گفتار دهم: قالب های اجرایی تلقین 116
- اشاره 116
- 1. قصّه 117
- الف) اهمیّت قصّه 117
- ب) قصّه نوعی از تکرار 118
- نوع اوّل: تکرار یک پارچه و کامل پیام 119
- نوع دوم: تکرار تجزیه ای پیام 119
- اشاره 119
- ج) تکرار پیام در قصّه 119
- د) بهره بری از قصّه در دگرتلقینی و خودتلقینی 122
- 2. شعر و نظم 123
- اشاره 123
- 4. نمایش 126
- 5. پرسش و پاسخ 128
- اشاره 132
- اشاره 133
- یک . الگو و اسوه 133
- دو. تقلید 134
- سه. الگوی مهدوی 135
- اشاره 136
- چهار. الگونمایی مهدوی 136
- ب) تعریف پیشنهادی 138
- اشاره 139
- گفتار دوم: جایگاه شناسی روش الگونمایی 139
- یک. قرآن و روایات 140
- دو. بیان تربیت پژوهان اسلامی 141
- سه. روان شناسی 142
- چهار. جامعه شناسی 143
- گفتار سوّم: الگوپذیری کودکان 144
- یک. تأثیرپذیری از محیط 146
- گفتار چهارم: مبانی الگوپذیری در انسان 146
- اشاره 146
- سه. قهرمان جویی 147
- دو. کمال طلبی 147
- اشاره 148
- گفتار پنجم: اصول الگونمایی مهدوی 148
- چهار. نیاز روانی به الگو 148
- 1. نمونه و ممتاز بودن الگو 149
- ب) هماهنگی رفتار الگو در موقعیّت های مشابه 151
- الف) هماهنگی بین رفتار و گفتار الگو 151
- اشاره 151
- 3. هماهنگی رفتار الگو 151
- 4. فراهم سازی مشاهده کامل الگو 152
- ج) هماهنگی رفتار الگو با گفتار و رفتار الگوهای دیگر 152
- اشاره 153
- 5. انتخاب الگو و جنبه الگویی مناسب با لحاظ معیارها 153
- معیار دوم: قابلیّت الگو برداری و تقلید پذیری 154
- معیار اوّل: قابلیّت مشاهده 154
- معیار سوّم: محوریّت بر واقعی بودن 155
- 6. آگاهی دهی در مورد امور مرتبط با الگوبرداری 156
- اشاره 156
- الف) جنبه الگویی و معیار معرّفی الگو 157
- ب) تشخیص مصداق 158
- ج) اهداف و دلایل 160
- اشاره 162
- ه) مراحل الگوبرداری 162
- د) شیوه های الگوبرداری 162
- یک. توجّه 163
- سه. بازآفرینی حرکتی 163
- چهار. انگیزش 163
- دو. به یادسپاری 163
- 7. بهره بری از تنوّع 164
- اشاره 164
- الف) تنوّع الگوها 165
- ب) تنوّع شیوه و قالب اجرایی 166
- 8. تناسب و هماهنگی 166
- اشاره 166
- ب) آثار تناسب و هماهنگی 167
- الف) وجوه اشتراک، جنبه ای از تناسب 167
- نمونه دوّم: مثال قرآنی مشابهت 168
- ج) چند نمونه از تناسب 168
- نمونه اوّل: تناسب با شرایط خانوادگی 168
- نمونه سوّم: مشابهت در سطح زندگی 169
- گفتار ششم: انواع الگونمایی 170
- اشاره 170
- دو. تصریح به الگوبودن شخص و عدم تصریح 171
- سه. معرّفی الگو با اسم یا عنوان عام 172
- اشاره 173
- گفتار هفتم: انواع و شیوه های الگوبرداری 173
- اشاره 174
- یک. تقسیم از جهت وجود آگاهی 174
- ج) تقلید آگاهانه 174
- الف) تقلید ناآگاهانه 174
- ب) تقلید نیمه آگاهانه 174
- دو. تقسیم از جهت تطابق کامل 175
- الف) الگوبرداری عینی 175
- ب) الگوبرداری غیرعینی 176
- اشاره 177
- گفتار هشتم: کارکردهای الگونمایی مهدوی 177
- 1. آموزش و یادگیری با کیفیّت بالا 177
- 2. امکان و سهولت انجام و استمرار رفتار در نظر الگوپذیر 178
- 3. ارزیابی، سنجش و اصلاح رفتار 179
- 4. استحکام، ترویج و افزایش اعتماد به معارف مهدویّت 180
- 5. سوق دهی گرایش ها به مهدویّت 181
- 6. ایجاد و تقویت انگیزه، تحرّک و پویایی 182
- 7. پیشگیری و مبارزه با انحراف 183
- اشاره 184
- گفتار نهم: آسیب شناسی 184
- الف) فراموشی معیار و هدف در غیاب الگو 185
- اشاره 185
- 1. شخصیّت گرایی با آثار یا مصادیق مختلف 185
- ب) الگوبرداری کورکورانه و بی دلیل 187
- ج) گرفتار شدن به دو گونه مغالطه الگویی 188
- اشاره 188
- خصوصیّات زمینه ساز مغالطه الگویی در کودک 189
- 2. پیروی از الگوی مشهور و مقبول اکثریّت 191
- اشاره 193
- 3. تعارض و ناهماهنگی رفتار الگو و آثار آن 193
- ج) کاهش محبوبیّت الگو 194
- الف) تردید 194
- ب) قضاوت نابجای کودکانه 194
- ه ) پروش روحیّه نفاق، خودخواهی و ریا 195
- 4. لغزش الگو 196
- کتب عربی و فارسی 200
- سایت ها 209
منابع
کتب عربی و فارسی
1.قرآن کریم
2.نهج البلاغه صبحی صالح.
3.صحیفه سّجادیّه.
4.آمدی، عبدالواحد ابن محمّد، غرر الحکم و درر الکلم، دارالکتاب الاسلامی، قم، 1410ق.
5.آلن مارت، جی، روان شناسی تقلید، ترجمه سیامک مهجور، انتشارات راهگشا، تهران، 1371.
6.آشوری، داریوش، تعریف ها و مفهوم فرهنگ، آگه، تهران،1381ش.
7.ابراهیم زاده، عیسی، فلسفه ی تربیت، چ10، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران، 1376ش.
8.ابن شعبه حرّانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرّسول صلی الله علیه و آله و سلم، چ2، جامعه مدرّسین حوزه علمیه قم، قم، 1404ق.
9.ابن منظور، محمّد بن مکرم، لسان العرب، ج3 و 5 و 14، دار صادر، بیروت، 1414ق.
10.ابن طاووس، علی بن موسی، کشف المحجّه لثمره المهجه، بوستان کتاب، قم، 1375.
11.ابن اثیر جزری، مبارک بن محمّد، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، تحقیق طاهر احمد الزاودی، مؤسسه اسماعیلیان، قم، 1367ش.
12.إبن أبی الحدید، عبدالحمید المعتزلی، شرح نهج البلاغه، تحقیق محمّد ابوالفضل ابراهیم، مکتبه آیت الله المرعشی النجفی، قم، 1404ق.
13.ابوطالبی، مهدی، تربیت از دیدگاه امام علی7، مؤسّسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، 1383ش.
14.امینی، ابراهیم، اسلام و تعلیم و تربیت، جلد1، انجمن اولیا و مربّیان، تهران، 1372ش.
15.اسماعیلی و همکاران، روش تدریس و کلاس داری تبلیغی، چاپ دوم، مرکز مدیریّت حوزه های علمیّه، قم، 1392ش.
16.انوری، حسن، فرهنگ فشرده سخن، چ2، سخن، تهران، 1385ش.
17.اعرافی، علی رضا، درآمدی بر فلسفه ی تعلیم و تربیت اسلامی(2)، اهداف تربیت از دیدگاه اسلام، سمت، تهران، 1376ش.
18.احمدی، سیّد احمد، اصول و روش های تربیت در اسلام، چ2، جهاد دانشگاهی، تهران، 1368ش.