علل تزلزل تمدن غرب صفحه 207

هیچ کس حق ندارد طور دیگر فکر کند. در حالی که قرآن می فرماید: « وَ قَدْ خَلَقَکُمْ أَطْواراً »(1) ای انسان ها ما شما را طُوْرطُوْر و گوناگون آفریدیم، یعنی هر آدمی را به گونه ای خلق کرده ایم، و این دریای بیکرانِ دین است که همه را در بر می گیرد و جواب گوی همه ی این گوناگونی هاست. ولی وقتی دین از صحنه ی قلب و روان انسان ها رفت انواع فکرها و مکتب ها به میان می آید، مذاهبی مانند «اومانیسم یا اصالت بشر»، «اصالت فرد»، «اصالت ماده»، «اصالت علم تجربی» و بینش های «ترقی خواهانه» و «مساوات طلبانه» و انواع آشفتگی ها ظاهر می شود، همه ی این ها به تعبیر رنه گنون به جهت «سیطره ی کمّیت» است، کمّیتی که ظلمانی ترین مرتبه ی عالم هستی است. به اعتقاد او همه ی نابسامانی ها و بیدادگری های این روزگار زاییده ی «سیطره ی کمّیت» است.(2)

ترقی یا انحطاط؟

آنچه اکثریت وسیعی از مردم روزگار ما از آن به عنوان «ترقی» تجلیل می کنند، درست همان چیزی است که ما کاملاً به عکس،آن را انحطاطی عمیق می بینیم. زیرا این وضع و این به اصطلاح ترقی به روشنی نتیجه ی حرکتی نزولی یا سقوطی است که پیوسته شتاب می گیرد و بشریت متجدد را به «سیاهچال» سیطره ی کمّیتِ محض و حاکمیت ماده به جای حاکمیت معنی سوق می دهد. آنچه را ترقی می دانند همان سقوط انسان از معنویت و