- فصل اول: درباره قرآن 1
- اشاره 1
- الف:مبانی و روش های تفسیری 1
- تفسیر و تأویل قرآن به چه معناست؟ و تفاوت آن ها چیست؟ 2
- آیا تفسیر و تأویل قرآن جایز است یا خیر؟ 7
- ظاهراً در مواردی که تفسیر حرام می شود این نوع تفسیر را تفسیر به رأی 9
- شرایط مفسر قرآن چیست؟ 12
- منابع تفسیر قرآن چیست؟ 19
- از منابع تفسیر سه موردش ظاهراً همان منابعی بود که در فقه استفاده می شود. 21
- آیا اقوال و نظرات صحابه و تابعین از منابع تفسیر قرآن به شمار می آید؟ 23
- منابع تفسیر قرآن عبارتند از: آیات قرآن، سنت پیامبر و اهلبیت و عقل، آیا 26
- مقصود از روش های تفسیری چیست؟ 34
- تفسیر به رأی با تفسیر عقلی و تفسیر اجتهادی چه تفاوتی دارد؟ 36
- تفاوت تفسیر به رأی با تدبر و تعقل در قرآن چیست؟ 54
- هرمنوتیک به چه معناست و تفسیر قرآن و هرمنوتیک چه ارتباطی با 56
- رابطه قرآن با فرهنگ زمانه آن چیست؟ 74
- آیا قرآن کریم کاملاً تحت تاثیر فرهنگ زمانه قرار گرفته و فرهنگ عرب جاهلی در آن بازتاب پیدا کرده است؟ یا با فرهنگ زمانه عرب جاهلی کاملاً مخالفت کرده است؟ 74
- روش برداشت از قرآن یا منطق تفسیر قرآن چیست؟ 82
- استخاره چیست و آیا استخاره با قرآن صحیح است؟ 96
- اشاره 96
- چرا خداوند قرآن را آخرین کتاب قرار داد مگر نمی شد از اول خلقت آدم، 101
- آیا قرار دادن قرآن به عنوان آخرین کتاب الهی به حفظ قرآن از تحریف ارتباطی ندارد؟ مثلاً اگر در آن ابتدا قرآن به عنوان کتاب جاویدان قرار داده نمی شد مثل کتاب های دیگر تحریف می شد؟ 105
- آیا قرآن در شب قدر و یکجا نازل شد، یا با توجه به شان نزول های آیات، طی 23 سال نازل شده است؟ 106
- آیا می توان قرآنی تدوین کرد که به ترتیب نزول سوره ها باشد؟ 108
- اشاره 108
- آیه«بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ»چه زمانی نازل شده است؟ 112
- مقصود از آیات محکم و متشابه چیست؟ و چگونه باید آن ها را شناخت و معنا کرد؟ 115
- مقصود از نسخ و تغییر قوانین الهی چیست؟ 119
- علت تکرار برخی از آیات قرآن 124
- معنای جزء، حزب، رکوع در قرآن چیست؟ 127
- ملاک مشخص شدن سوره ها و آیات قرآن چگونه بوده است؟ 129
- اشاره 131
- نور چیزی دیدنی و محسوس است پس چگونه خدا نور است؟ 132
- اشاره 132
- چرا صفات خدا در قرآن و روایات مذکر آمده است؟ 137
- جاودانگی خدا و انسان چه تفاوتی دارد 139
- اگر فقط خدا ازداخل رحم ها آگاه است پس سونوگرافی و نقش پدر و مادر در تعیین جنسیت فرزند چه می شود؟ 140
- اشاره 144
- مخاطب سوره«عبس»پیامبر یا شخص دیگر است؟ 144
- مقصود از آیه«و قتلهم الانبیاء بغیر الحق»چیست آیا کشتن پیامبران حق و ناحق دارد؟ 147
- ارتباط آیه سوم مائده با غدیر خم چیست؟ 148
- اشاره 148
- آیه بلاغ(یا ایها الرسول بلغ ما انزل)و آیه اکمال(الیوم اکملت)در کجا و چه زمانی نازل شد؟ 152
- چرا آیات قرآن شفاعت را منحصر به خدا می کنند آیا اصلا شفاعتی داریم؟ 157
- آیا با توجه به آیات سوره واقعه،تعداد اندکی از انسان های آخر الزمان به بهشت می روند؟ 174
- اشاره 174
- چرا در قرآن بیشتر از حوریان مونث یاد شده آیا این بدین معنا است که زن ها کمتر به بهشت می روند؟ 178
- قرآن کریم در سوره ی«ص»می فرماید:«شیطان از آتش آفریده شده»و در همان 181
پرسش:
روش برداشت از قرآن یا منطق تفسیر قرآن چیست؟
پاسخ:
فهم و برداشت هر متن مقدمات و مبانی و روش و شرایطی دارد که اگر رعایت شود، فهم صحیح و معتبر از متن حاصل می شود و اگر رعایت نشود، فهمنده را به بیراهه می بردو برداشت و تفسیری غیر حقیقی از متن و مقصود نویسنده ارائه می کند.
برداشت از قرآن کریم یا به عبارت دیگر فهم و تفسیر متن مقدس مسلمانان نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین لازم است که در پی ریزی نظام واره ای برای منطق فهم و تفسیر قرآن باشیم.
البته فقدان فهم و تفسیر قرآن یا عدم رعایت آن موجب لغزش ها و آسیب هایی می شود، که در برخی از تفسیرها شاهد آن بوده ایم، بنابراین لازم است که سنجش های فهم و تفسیر روشن شود و آسیب ها و موانع فهم مشخص گردد تا مفّسر قرآن گرفتار آن دام ها نگردد.
منطق تفسیر قرآن، موضوعی نو پدید است که در حوزه تفسیر مطرح شده است هر چند که در مورد زیر مجموعه های آن در برخی کتاب ها مطالبی بیان شده و ریشه های اصلی بحث را در برخی آیات و احادیث و