شبهات جدید صفحه 165

*شبهه

اگر ابلیس فرشته است پس چرا گناه کرد؟

*توضیح شبهه

برخی آیات گویا این هستند که ابلیس از سنخ جن می باشد و اما برخی دیگر از آیات می گویند که ابلیس از سنخ ملائکه است. به تعبیر دیگر، نمونه گروه دوم آیات، شیطان را از سنخ ملائکه می داند یعنی همه ملائکه ها حضرت آدم علیه السّلام سجده کرده اند مگر ابلیس اما نمونه گروه اول از آیات، شیطان را از سنخ جن می داند می گوید ابلیس از گروه جنیان است. این تناقض را چگونه می توان توجیه کرد؟(1)

1. (وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِکَهِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاّ إِبْلِیسَ أَبی وَ اسْتَکْبَرَ وَ کانَ مِنَ الْکافِرِینَ)2 ؛ «و (یاد کن) هنگامی را که به فرشتگان فرمودیم: «برای آدم سجده کنید». و (همگی) سجده کردند، جز ابلیس که سر باز زد، و تکبّر ورزید در حالی که از کافران شد.»

2. (وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِکَهِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاّ إِبْلِیسَ کانَ مِنَ الْجِنِّ...)3 ؛ «و (یاد کن) هنگامی را که به فرشتگان گفتیم: «برای آدم سجده کنید». پس [همگی] سجده کردند جز ابلیس، که از جنّ بود....

*پاسخ

ابلیس از جنس ملائکه نمی باشد تا این که میان این دو دسته از آیات تنافی ایجاد شود، بلکه کاملاً از سنخ غیر ملائکه است به چند دلیل قرآنی؛

1. خداوند می فرماید: (إِلاّ إِبْلِیسَ کانَ مِنَ الْجِنِّ )(2) ؛ «مگر ابلیس که از جن بود» و معلوم است در هر جای قرآن کلمه «جن» آمده باشد همان جن معروف است.