شبهات جدید صفحه 196

*شبهه

آیا خدا فراموش می کند یا نه ؟

*توضیح شبهه

در برخی آیات آمده است که خداوند فراموش کار نیست (وَ ما کانَ رَبُّکَ نَسِیًّا )(1) ؛ «و پروردگارت فراموشکار نیست» در برخی دیگر می فرماید عده ای در قیامت یا غیر قیامت مورد فراموشی واقع می شوند: (وَ لا تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ )(2) ؛ «و هم چون کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند» و این تناقضی آشکار است.

*پاسخ

ابتدا چند مقدمه بیان می شود.

1 - صفات سلبی و ثبوتی خدا

در علم کلام اسلامی در باب صفات الهی ثابت شده است که پروردگار جهان دارای صفات ثبوتی نظیر علم، قدرت و حیات است و از طرفی هرگونه صفتی که مشتمل بر نقص باشد نظیر جهل و عجز؛ از ساحت او به دور است.

دلیل نبودن صفات نقص در خدا این است که در بحث اثبات خدا، با برهان اثبات می شود که موجودات عالم یا ممکن هستند و یا واجب الوجود و همه موجودات غیر از خدا ممکن و نیازمندند و فقط خدا واجب الوجود است یعنی در کاملترین مرتبه وجود وکمال است به گونه ای که هیچ گونه نیستی در او راه ندارد تا کاستی و نقص محسوب گردد(3). بر این اساس هر نقصی و از جمله فراموشی از ساحت او دور است.

1- (1) مریم / 64.
2- (2) . حشر/ 19.
3- (3) . ر. ک: مصباح یزدی، آموزش عقائد، ص 67-1.