شبهات جدید صفحه 261

*شبهه

آیا خدا محافظ انسان ها هستند یا فرشتگان ؟

*طرح شبهه

از برخی آیات قرآن چنین برمی آید که فرشتگان، انسان ها را از گزند حوادث و دستبرد بلاها و مصائب حفظ می کنند.

(وَ إِنَّ عَلَیْکُمْ لَحافِظِینَ کِراماً کاتِبِینَ)1 ، «و قطعاً، برای شما نگاهبانانی است که ارجمند [و] نویسنده اند»؛ (لَهُ مُعَقِّباتٌ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ یَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللّهِ)2 ، «برای او مأمورانی است که پی درپی، از پیش رویش و از پشت سرش، او را از فرمان الهی (حوادث غیر حتمی) حفظ می کنند»؛ (وَ یُرْسِلُ عَلَیْکُمْ حَفَظَهً حَتّی إِذا جاءَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ)3 ، «و نگهبانانی بر شما می فرستد، تا هنگامی که مرگ به یکی از شما برسد فرستادگان ما (جان) او را بصورت کامل می گیرند»؛ (إِذْ یَتَلَقَّی الْمُتَلَقِّیانِ عَنِ الْیَمِینِ وَ عَنِ الشِّمالِ قَعِیدٌ، ما یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلاّ لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ)4 ، «(یادکن) هنگامی را که دو (فرشته) دریافت کننده که از (طرف) راست و از (طرف) چپ، در حالی که (در کمین) نشسته اند، (اعمال انسان را) دریافت می دارند؛ (انسان) هیچ سخنی تلفّظ نمی کند، مگر آن که نزد او (فرشته ای) نگهبان آماده (ی ثبت) است» که اشاره دارند به اینکه هر فردی مَلِکی محافظ و نگهبان دارد که تا موقع رسیدن مرگ به حفظ و حراستش می پردازد. به این موضوع در برخی روایات نیز پرداخته شده است. به عنوان نمونه از کتاب توحید صدوق حکایت شده که وی به سند خود از ابی حیان از پدرش از