شبهات جدید صفحه 99

آیات قرآن را تا حدودی بدون مراجعه به لغت می توان فهمید ولی هنگامی که به لغت، تاریخ، شأن نزول آیات، روایات، دلایل عقلی و علمی مراجعه می کنیم فهم و تفسیر روشن تری از آیات به دست می آوریم. از طرف دیگر قرآن بر اساس قاعده «جری و تطبیق(1)» در هر زمان مصادیق جدیدی پیدا می کند و بر اساس روایات در هر زمان جدید و نزد هر قومی تازه خواهد بود(2). بنابراین قرآن یک کتاب شیمی و فیزیک نیست که با خواندن یک بار، خواندن ظواهر آن به اتمام برسد. بلکه قرآن کتابی چند لایه و دارای سطوح معرفتی است چون کتابی کوچک برای هدایت همه انسان ها تا رستاخیز قرار داده شده است و طبیعی است که همه ی مطالب آن در ظاهر 604 صفحه ای نمی گنجید. از این رو در هرعصر لایه ها و مطالب و مقاصد جدید قرآن برای مردم روشن می شود یا توسط مفسران کشف و بیان می شود و حتی این مطلب را از ابعاد اعجاز قرآن شمرده اند و این یکی از امتیازات قرآن است که برای همه نسل ها مطالب تازه و کشف نشده دارد.

تذکر: براساس مطالب فوق اشکال دکتر سروش در این موضوع بی مورد به نظر می رسد که می نویسد: «آخر اگر مراد جدّی متکلم پس از هزار و چهارصد سال هنوز معلوم نشده، پس این مراد جدّی برای که و کجا است؟»(3)

چهارم: تشابه ها و تفاوت های قرآن و کتاب مقدس (تورات و انجیل)

الف: تشابه ها

1. قرآن و اصل تورات و انجیل (تحریف نشده) همگی منشأ الهی دارد و از طرف خدا بر پیامبر الهی محمد صلی الله علیه و آله، موسی و عیسی علیهما السّلام نازل شده است.

1- (1) عن الباقر علیه السّلام: ظهره تنزیله وبطنه تأویله منه ما قد معنی ومنه مالم یکن بعد یجری کما تجری الشمس والقمر (تفسیر عیاشی، ج 1، ص 22)
2- (2) عن الرضا علیه السّلام: فهو فی کل زمان جدید وعندکل قوم غض الی یوم القیامه (بحارالانوار، ج 92، ص 15).
3- (3) ر. ک: طوطی و زنبور، نامه دوم به آیت الله سبحانی، دکتر سروش، اردیبهشت 1387، ص 17.