مباحث اعتقادی صفحه 298

پرسش

منظور از فاجر و کافر در قرآن کیست ؟ آیا کسی که نماز نمی خواند از کفّار شمرده می شود؟

پاسخ

واژه فاجر در سوره نوح و عبس آمده جالب این که در هر دو سوره با کافر همراه شده است. در نوح می خوانیم وقتی حضرت نوح علیه السلام بر مردم نفرین کرد، گفت: خدایا در زمین کافری را باقی نگذار. اگر این ها بمانند، بندگان تو را گمراه می کنند و (وَ لا یَلِدُوا إِلاّ فاجِراً کَفّاراً)1 جز فاجر و بسیار ناسپاس یا بسیار (کافر) به دنیا نمی آورند.

در آیه سوره عبس هم فرمود: (أُولئِکَ هُمُ الْکَفَرَهُ الْفَجَرَهُ)2 مردم در روز قیامت دو گروه می شوند؛ گروهی که خندانند و جمعی که غبار بر صورت آن هاست و چهره شان گرفته است. آن ها کسانی اند که هم کافر و هم فاجر (بدکار) بودند. واژه «فاجر» به معنای «انسان های بدکار» و کافر به معنای پوشاننده است. باید توجه داشت که واژه کافر گاهی به معنای کفر اعتقادی و زمانی به معنای کفر عملی است.

کفر اعتقادی، یعنی کسی خدا، معاد، نبوت و... انکار بکند و منظور از کفر عملی این است که کسی دستورات اسلام را در عمل انجام ندهد. این نوعی کفرپیشگی ناسپاسی است. هر چند ممکن است طبق معنای لغوی یا احادیث ما به این افراد کافر گفته(1) بشود، مثلاً در روایات می خوانیم: بین