تاریخ تحلیلی آندلس صفحه 109

9- عبدالرحمن بن حکم بن هشام (الاوسط )

اوج خلافت اموی

ابوالمُطَرِّف، عبدالرحمن بن حکم بن هشام، به سال 176ه. در طلیطله متولد شد. حاجب او عبدالکریم بن عبدالواحد، بود. نُه وزیر؛ سه کاتب و یازده قاضی داشت و حقوق هریک از وزیران او سیصد دینار بود؛ (1) او در سال 238ه. بعد از سی و یک سال حکومت درگذشت؛ برخی حکومت وی را به حکومت ولید بن عبدالملک تشبیه کرده و او را در زمره ادبا و شعرا و عالم به علوم شریعت، فلسفه و... دانسته، (2)عهد او را ایام عیش، رفاه و عافیت وصف کرده اند (3) بنای چندین باغ و بوستان و راه، توسعه جامع قرطبه، آب رسانی به شهر قرطبه و به جوامع متعدد را به او نسبت داده اند؛ وی در زمره پادشاهانی بود که به عشق کنیزهای دربار خود شهرت داشتند؛ چرا که عشق وی نسبت به یکی از کنیزهای مخصوص خود به نام طروب معروف شد؛ (4) از او هم چنین به عنوان نخستین امیری که شکوه و ابهت حکومت را در آندلس ایجاد و رسوم منظم اداری برقرار نمود، یاد نموده اند.

حکومت عبدالرحمن بن حکم با فتنه بین «مضری ها» و «یمنی ها» آغاز شد؛ این فتنه،

1- (1) . ابن عذاری مراکشی، البیان المغرب، ج2، ص81.
2- (2) . ابن خطیب، اعمال الاعلام، ص18، 19.
3- (3) . یک صدو پنجاه پسر و پنجاه دختر از او باقی ماند؛ ر.ک: مقرّی تلمسانی، نفح الطیب، ج1، ص347
4- (4) . ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج6، ص117؛ مقرّی تلمسانی، نفح الطیب، ج1، ص349.