- سخن ناشر 1
- مقدمه مؤلف 3
- 1- واژه آندلس 5
- اشاره 5
- محدوده جغرافیایی 7
- شهرهای اسلامی در آندلس 9
- اشبیلیّه 11
- قرطبه 13
- استجه 14
- قرمونه 14
- طلیطله 15
- بلنسیه 16
- مرسیه 18
- سرقسطه 19
- تُطیلَه 20
- طرطوشه 21
- طرّکونه 21
- لارده 21
- قسطلونه 22
- دانیه 23
- لَقَنْتْ 24
- اوریوله 24
- ألش 24
- قرطاجنه 25
- غرناطه 26
- جیّان 27
- وادی آش 27
- بیّاسه و ابدّه 28
- لورقه و بسطه 29
- ارشدونه 29
- مالَقَه 29
- مَربَّله 30
- حصن جبل فاره 30
- المُنَکَّب 30
- رُنْده 31
- المَریَّه (مرآه البحر) 31
- طریف 32
- الجزیره الخضراء یا جزیره ام حکیم 32
- جبل الطارق 32
- شریش 33
- بنبلونه 34
- بُرْغُشْ 34
- شقوبیه 35
- بلد الولید 35
- وادی الحجاره (مدینه الفرج) 35
- مجریط (مادرید) 35
- شنت یاقب (شنت یاقو) 36
- لیون 36
- سمّوره 37
- کوادنجا 37
- أوقییدو 37
- بطلیوس 38
- لبله (لبله الحمراء) 38
- مارده 38
- شنتمرّیه یا فارو 39
- شلب 39
- باجه 40
- اشبونه 40
- یابره 40
- شِنْتَره 41
- شنترین 41
- برشلونه (بارسلون) 42
- جزایر آندلسی مدیترانه 42
- نگاهی اجمالی به تاریخ اسپانیا پیش از فتح 44
- انحطاط گوت ها 46
- اشاره 51
- موسی بن نصیر 51
- 2- ورود اعراب به آندلس 51
- دوره والیان اموی آندلس- (92ه.- 138ه/711م-756م) 55
- تشنج در انتخاب والیان آندلس 59
- لشگر یزید در آندلس 61
- ابوالخطّار و اتحاد موقت اعراب 63
- چکیده 65
- نتایج «فتح آندلس» 66
- پرسش 67
- منابع، برای مطالعه بیشتر 68
- 3- سیاست امویان در آندلس 70
- اشاره 70
- صمیل زمینه ساز استقرار امویان در آندلس 73
- عبدالرحمن اموی از شام تا آندلس 77
- چکیده حوادث دوره والیان آندلس 80
- نتایج دوره والیان در آندلس 82
- سؤالات دوره والیان 83
- منابع بیشتر دوره ولاه 84
- 4- عبدالرحمن و انحصار قدرت 85
- اشاره 90
- 5- شورش های دوره عبدالرحمن اول 90
- تصفیه خونین اعراب اشبیلیّه 91
- اشاره 94
- 6- عملیات نظامی در شمال آندلس 94
- دولت عباسی شارلمانی و امویان آندلس 95
- 7- هشام بن عبدالرحمن الرضا 99
- بحران جانشینی 99
- اشاره 99
- صوائف زمان هشام 101
- سومین عادل بنی امیه!! 101
- اشاره 103
- 8- حَکَم بن هشام (حَکَمِ اوّل) 103
- تصفیه خونین طلیطله- (واقعه حفره) 104
- حَکَم ربضی 105
- غزوات خارجی حکم 107
- 9- عبدالرحمن بن حکم بن هشام (الاوسط ) 109
- اوج خلافت اموی 109
- شورش های ثغر الاوسط 110
- غزوات خارجی عبدالرحمن اوسط (صوائف) 112
- اشاره 116
- 10- محمد بن عبدالرحمن 116
- شورش ابن مروان جلیقی 118
- شورش ابن حفصون 120
- 11- خلافت منذر بن محمد 123
- شیوع اضطراب آندلس 125
- 12- خلافت عبدالله بن محمد بن عبدالرحمن بن حکم 125
- اشاره 125
- شیوع نفاق و فتنه در آندلس 131
- اشاره 131
- 13- خلافت عبدالرحمن بن محمد (الناصرلدین اللّه) 131
- جنگ های الناصر 132
- غزوه پنپلونه 135
- ناصر و ادریسیان 137
- الف) مناسبات با دولت های اروپایی و شمال آندلس 139
- 14- روابط خارجی دولت امویان آندلس 139
- ب) روابط دولت اموی با بیزانس 142
- ج) روابط دولت اموی آندلس با فاطمیان 143
- 15- حَکَم بن عبدالرحمن (المستنصربالله) 146
- اشاره 146
- حَکَم و سلطه امویان بر مغرب اقصی 148
- منصور 151
- اشاره 151
- 16- هشام بن حکم و آغاز انحطاط دولت اموی 151
- دولت بنی عامر 154
- 17- محمد بن هشام بن عبدالجبار 158
- 18- آشوب بربرها (الفتنه البربریه) 162
- اشاره 162
- بازگشت مهدی به خلافت 163
- خلافت دوم هشام (المؤید) بن حکم بن عبدالرحمن 164
- دومین دوره حکومت سلیمان بن حکم 165
- اشاره 167
- 19- فروپاشی دولت اموی 167
- مرتضی مروانی 168
- 20- فرهنگ و تمدن اسلامی در دوره امویان 172
- اشاره 172
- سازمان دولت 175
- تأسیسات در دوره اموی در آندلس 176
- علوم و معارف در آندلس 178
- استمرار علوم و معارف اسلامی در دوره ملوک الطوایف 196
- چکیده دوره امویان آندلس (138-422ه) 198
- نتایج «دوره حکومت امویان در آندلس» 203
- پرسش 203
- منابع، برای مطالعه بیشتر 205
- 21- ملوک الطوایف؛جنگ احزاب 207
- اشاره 207
- دولت بنی حمود 209
- دولت علی بن حمود در قرطبه 210
- یحیی بن علی بن حمود 211
- بازگشت امویان 212
- ادریس بن علی بن حمود و سقوط بنی حمود 214
- دولت بنی جهور در قرطبه- (422-462ه) 215
- سقوط بنی جهور 216
- 22- بزرگ ملوک الطوایف؛ بنوعبّاد 218
- اشاره 218
- جانشینان ابن عبّاد 220
- دولت بنی هود در سرقسطه (481-504ه) 221
- سلیمان بن هود 222
- دولت بنی افطس، بنو مسلمه (413-478ه) 224
- دولت بربری غرناطه (403-483ه) در جنوب آندلس 225
- دولت بنی ذوالنون در طلیطله (400- 478ه) در ثغر اوسط 226
- دولت بنی رزین (403-497ه) 227
- چکیده دوره اول ملوک الطوایف در آندلس 228
- نتایج دوره اول ملوک الطوایف در آندلس 230
- پرسش 231
- منابع، برای مطالعه بیشتر 232
- 23- مرابطین 233
- اشاره 233
- سقوط طلیطله 234
- استمداد ملوک الطوایف از مرابطین 236
- نبرد زلاّقه 238
- پایان دوره اول ملوک الطوایف 240
- جنگ اقلیش 243
- شورش مریدین 245
- شورش قرطبه 246
- دوره دوّم ملوک الطوایف 247
- چکیده دوره مرابطین در آندلس 248
- نتایج دوره حکومت مرابطین در آندلس 250
- پرسش 251
- منابع، برای مطالعه بیشتر 252
- 24- موحدین و استمرار وحدت سیاسی مغرب و آندلس 253
- اشاره 253
- پیروزی الْارک و شکست العِقاب 256
- آغاز دوره سوم ملوک الطوایف آندلس 258
- چکیده دولت موحدین در آندلس 261
- نتایج حکومت موحدین در آندلس 263
- پرسش 264
- منابع، برای مطالعه بیشتر 265
- 25- علوم، فرهنگ و تمدن اسلامی 266
- 1- علوم دینی 266
- اشاره 266
- 2- فلسفه و کلام 267
- 3- تصوف 269
- 4- ادبیات 270
- 5- تاریخ و جغرافیا 271
- هنر خوش نویسی 272
- چکیده علوم، فرهنگ و تمدن اسلامی در عصر مرابطین و موحدین 273
- نتایج عصر مرابطین و موحدین 273
- پرسش 274
- منابع، برای مطالعه بیشتر 275
- دولت بنی نصر در غرناطه 277
- 26- آخرین دوره حکومت مسلمین در آندلس 277
- بنی الاحمر و هجوم دولت های مسیحی 278
- محمد فقیه و جهاد با قشتاله 280
- انحطاط دولت غرناطه 283
- الایسر 286
- سقوط غرناطه 287
- چکیده دولت بنی نصر در غرناطه636-897ه./1238-1492م. 289
- نتایج حکومت غرناطه در آندلس 291
- پرسش 292
- 27- فرهنگ و تمدن اسلامی در دوره بنی احمر 293
- اشاره 293
- معارف اسلامی 294
- چکیده فرهنگ و تمدن در دوره بنی احمر (آخرین ایام آندلس) 297
- نتایج 297
- پرسش 297
- منابع، برای مطالعه بیشتر 298
- اشاره 299
- 28- علل سقوط آندلس 299
- الف) علل اصلی سقوط آندلس 302
- مراحل جنگ های صلیبی بر مبنای باز پس گیری آندلس 324
- ب) سقوط نهایی آندلس 324
- بازپس گیری آندلس 325
- پس از باز پس گیری 334
- منابع، برای مطالعه بیشتر 338
- 29- تاریخ تشیع در آندلس 339
- اشاره 341
- 30- سقوط خلافت در قرطبه و ظهور دولت بنی حمود، 341
- علی بن حمود 343
- علی بن حمود، خلیفه حاکم قرطبه 345
- قاسم بن حمود 346
- بازگشت دوباره قاسم به قرطبه 348
- پایان سرگذشت قاسم بن حمود 348
- المستکفی بالله 349
- خلافت المستظهر 349
- ابن شهید و ابن حزم در دربار بنی حمود 350
- ادریس اوّل 351
- حسن بن یحیی حمودی و یحیی بن ادریس 354
- ادریس دوّم 355
- محمّد اوّل 357
- محمد بن قاسم 358
- ادریس سوّم 359
- خلافت دوباره ادریس دوّم 359
- محمّد دوّم 360
- محمّد بن قاسم بن حمود 360
- قاسم بن محمد حمودی 362
- ضمائم 365
- تصاویر 374
- فهرست منابع 391
- اشاره 391
- منابع لاتین 393
- مجلات 393
باعث سقوط حتمی قدرت مسلمین در آندلس شد.
2. علت اضمحلال «ملوک الطوایف» دشمنی تکالب و رقابت آنها با یکدیگر و دراز کردن دست دوستی به سوی دول مسیحی شمال آندلس بود.
3. قدرت طلبی دولت متعصب به تسنن، مرابطینِ آندلس را در سراشیبی سقوط قرار داد.
4. پافشاری «خلافت عباسی» که از آغاز خلافت، همواره در صدد توسعه قدرت خود در غرب جهان اسلام بود، بر فتاوای و نقشه سیاسی غزالی سبب اقدام جسورانه «مرابطین» در براندازی دوره اول ملوک الطوایف آندلس شد.
5. ترس مرابطین از ریشه گرفتنِ «تشیع» در آندلس، به وسیله «بنی حمود» (نخستین گروه از ملوک الطوایف که در قرطبه اعلام استقلال کردند) از انگیزه های اصلی براندازی ملوک الطوایف به وسیله مرابطین و برقراری ارتباط با دول مسیحی شمال آندلس بود.
پرسش
1. زمینه های پیدایش دوره اول «ملوک الطوایف» را بنویسید.
2. علل سقوط «طلیطله» را بررسی کنید.
3. نقش «امویان» در ایجاد زمینه های «ملوک الطوایف» در آندلس را بررسی کنید.
4. دولت های «ملوک الطوایف» در شرق آندلس را ذکر کنید.