تاریخ تحلیلی آندلس صفحه 236

استمداد ملوک الطوایف از مرابطین

هر روز بر فشار دشمن و شدت تفرقه ملوک الطوایف افزوده می شد و تلاش معتمد ابن عبّاد، داعیه دار اتحاد و یک پارچگی آندلس، بی نتیجه مانده بود؛ دولت های متحدِ مسیحی در جنگی مستمر علیه مسلمانان بودند و خراج سنگینی بر دولت های ملوک الطوایف تحمیل می کردند؛ مسلمانان نیز به علت پراکندگی روز افزون، در لاک دفاعی فرو رفته بودند؛ این واقعیت تلخ، باعث وحشت امرای قدرت طلب (1) آندلس شد؛ (2) ولی هیچ یک قادر به تغییر آن نبودند؛ با این وجود، در رقابت (3) بر سر قدرت و حسادت و کینه توزی نسبت به هم، کاری دیگر نداشتند؛ (4) در بین ملوک الطوایف تنها معتمد بن عبّاد که البته در مقاصد شخصی و علاقه به حکومت و قدرت کمتر از سایر ملوک الطوایف نبود، برای رهایی آندلس از این وضع به فکر چاره جویی بر آمده بود؛ (5) وی بعد از مشورت (6) با سران و بزرگانِ قومِ خود که او را از درخواستِ کمک از «مرابطین» نهی کردند، (7) برخلاف نظر آنان، در سال 479ه. به قصد مذاکره با

1- (1) . الفونس با استقرار در طلیطله، همه ملوک الطوایف را زیر سلطه خود درآورده و تاج سنتی شاهان گوتی آندلس بر سر نهاد؛ ر.ک: ابن بسّام، الذخیره فی محاسن اهل الجزیره، ج4، ص104.
2- (2) . الفونس ششم، همه نیروی خود را صرف براندازی بزرگ ملوک الطوایف، معتمد بن عباد کرد؛ داستان برخورد معتمد با «ابن شالب» یهودی، فرستاده الفونس جهت اخذ جزیه سالیانه و قتل و مصلوب نمودن او بهانه ای بود که آتش خشم الفونس را برافروخت؛ ر.ک: Dozy, A History of the moslems in spain, P 690.
3- (3) . ابن خلدون، العبر، ج7، ص336.
4- (4) . ابن خطیب، اعمال الاعلام، ص244.
5- (5) . بیضون، الدوله العربیه فی اسبانیه، ص377.
6- (6) . گروهی از ملوک الطوایف، پسر معتمد و از جمله والی مالقه، عبدالله بن سکوت بر غواطی، بشدت معتمد را از درخواست کمک از مرابطین بر حذر داشتند؛ امّا؛ معتمد در پاسخ آنها گفت: چوپانی شتر بهتر از چوپانی خوک است؛ ر.ک: مقرّی تلمسانی، نفح الطیب، ج6، ص91؛ حمیری، الروض المعطار، ص85.
7- (7) . پسر او (رشید) به معتمد گفت: ای پدر! در جنگ با این نصرانی، مجاهدت و استقامت کن و در فراخواندن کسی که حکومت را از ما می گیرد به آندلس تعجیل مکن؛ معتمد گفت: یا ولدی لان اموت راعیاً بالمغرب، خیرٌ من عندی من أن أَرٌدّ الآندلس دار کفر اللعنه علی مِن المسلمین ایام الدهر؛ پسرم چوپانی در مغرب بهتر است از اینکه آندلس را دار کفر قرار دهم و لعنت ابدی مسلمین را بر خود بخرم» ر.ک: ابن خطیب، اعمال الاعلام، ص245.