تاریخ تحلیلی آندلس صفحه 246

مَرتُله (1) و... رواج پیدا کرده بود؛ ابن قسی، مُشْرِف شهر شلب از اعمال اشبیلیّه بود. (2) او ادعای ولایت کرد و خود را «مهدی» نامید؛ جمعیت انبوهی از گروه های مختلف به او پیوستند؛ وی بعدها در مَرتُلَه پناه گرفت و در 540ه. به «موحدین» پیوست و با لشکر آنها وارد آندلس شد (3) و سرانجام در سال 546ه. کشته شد.

ابن قسی شاگرد صوفی مشهور، ابن العریف (م536ه) از اهالی المریه بود که حوزه قدرتمندی از تصوف ایجاد کرد.

شورش قرطبه

از جمله شورش های قابل توجه دوره مرابطین، شورش احمد بن محمد بن احمد التغلبی (قاضی قرطبه) به سال 519ه. بود؛ آغاز شورش چنین بود که امیر علی بن یوسف مرابطی، قاضی شهر را عزل کرد و مردم شوریدند و یحیی بن غانیه، حاکم مرابطین در قرطبه را از شهر بیرون کردند و امیر مرابطی مجبور شد او را به قضاوت بازگرداند؛ وی هم چنان تا سال 539ه. قاضی قرطبه بود تا این که مردم بر مرابطین شوریدند و آنها را خلع کرده، قاضی ابی جعفر ابن حمدین را در سال 539ه. به عنوان خلیفه خود برگزیدند و او را امیرالمسلمین و ناصرالدین نامیدند و خاصه و عامه با او بیعت کردند. (4)

قاضی ابن حمدین، بعد از یازده ماه حکومت، در سال 540ه. با حمله اصحاب «ابن غانیه» به قرطبه مواجه شد (5) و به بطلیوس گریخت و سرانجام از الفونس ریموندس (صاحب قشتاله) کمک گرفت و با یاری آنها ابن غانیه را در قرطبه محاصره کرد. (6)

1- (1) . Mertola . مارتُلَّه؛
2- (2) . محمد بن عمر بن منذر در شلب، شورش کرد و به ابن قسی پیوست.
3- (3) . ابن خطیب، اعمال الاعلام، ص251.
4- (4) . همان، ص253.
5- (5) به ضمائم، ضمیمه شماره 11 مراجعه شود.
6- (6) . بنی غانیه (520 - 686ه) سلسله ای کوچک از بربرهای صنهاجی مرابطی، منسوب به شاهزاده خانم مرابطی بودند؛ آنان تا 686ه، به مدت هفتاد سال و تا بعد از سقوط مرابطین در جزایر بالئار (جزایر شرقی) حکومت کردند؛ مرابطین به سال 509ه. جزایر شرقی را تصرف کرده و فرماندهی آن را ابتدا به ابن السداد و سپس به وانور بن ابی بکر و سرانجام، آنجا را در اختیار محمد بن علی غانیه قرار دادند که اعلام استقلال کرد؛ با سقوط مرابطین، بنی غانیه برای بقا در آندلس با الفونس هفتم در مقابل موحدین متحد شدند.