- سخن ناشر 1
- مقدمه مؤلف 3
- اشاره 5
- 1- واژه آندلس 5
- محدوده جغرافیایی 7
- شهرهای اسلامی در آندلس 9
- اشبیلیّه 11
- قرطبه 13
- قرمونه 14
- استجه 14
- طلیطله 15
- بلنسیه 16
- مرسیه 18
- سرقسطه 19
- تُطیلَه 20
- طرّکونه 21
- لارده 21
- طرطوشه 21
- قسطلونه 22
- دانیه 23
- اوریوله 24
- لَقَنْتْ 24
- ألش 24
- قرطاجنه 25
- غرناطه 26
- جیّان 27
- وادی آش 27
- بیّاسه و ابدّه 28
- لورقه و بسطه 29
- ارشدونه 29
- مالَقَه 29
- مَربَّله 30
- المُنَکَّب 30
- حصن جبل فاره 30
- رُنْده 31
- المَریَّه (مرآه البحر) 31
- الجزیره الخضراء یا جزیره ام حکیم 32
- طریف 32
- جبل الطارق 32
- شریش 33
- بنبلونه 34
- بُرْغُشْ 34
- وادی الحجاره (مدینه الفرج) 35
- مجریط (مادرید) 35
- شقوبیه 35
- بلد الولید 35
- شنت یاقب (شنت یاقو) 36
- لیون 36
- سمّوره 37
- أوقییدو 37
- کوادنجا 37
- مارده 38
- بطلیوس 38
- لبله (لبله الحمراء) 38
- شنتمرّیه یا فارو 39
- شلب 39
- اشبونه 40
- یابره 40
- باجه 40
- شنترین 41
- شِنْتَره 41
- برشلونه (بارسلون) 42
- جزایر آندلسی مدیترانه 42
- نگاهی اجمالی به تاریخ اسپانیا پیش از فتح 44
- انحطاط گوت ها 46
- موسی بن نصیر 51
- اشاره 51
- 2- ورود اعراب به آندلس 51
- دوره والیان اموی آندلس- (92ه.- 138ه/711م-756م) 55
- تشنج در انتخاب والیان آندلس 59
- لشگر یزید در آندلس 61
- ابوالخطّار و اتحاد موقت اعراب 63
- چکیده 65
- نتایج «فتح آندلس» 66
- پرسش 67
- منابع، برای مطالعه بیشتر 68
- 3- سیاست امویان در آندلس 70
- اشاره 70
- صمیل زمینه ساز استقرار امویان در آندلس 73
- عبدالرحمن اموی از شام تا آندلس 77
- چکیده حوادث دوره والیان آندلس 80
- نتایج دوره والیان در آندلس 82
- سؤالات دوره والیان 83
- منابع بیشتر دوره ولاه 84
- 4- عبدالرحمن و انحصار قدرت 85
- 5- شورش های دوره عبدالرحمن اول 90
- اشاره 90
- تصفیه خونین اعراب اشبیلیّه 91
- اشاره 94
- 6- عملیات نظامی در شمال آندلس 94
- دولت عباسی شارلمانی و امویان آندلس 95
- اشاره 99
- 7- هشام بن عبدالرحمن الرضا 99
- بحران جانشینی 99
- سومین عادل بنی امیه!! 101
- صوائف زمان هشام 101
- اشاره 103
- 8- حَکَم بن هشام (حَکَمِ اوّل) 103
- تصفیه خونین طلیطله- (واقعه حفره) 104
- حَکَم ربضی 105
- غزوات خارجی حکم 107
- اوج خلافت اموی 109
- 9- عبدالرحمن بن حکم بن هشام (الاوسط ) 109
- شورش های ثغر الاوسط 110
- غزوات خارجی عبدالرحمن اوسط (صوائف) 112
- 10- محمد بن عبدالرحمن 116
- اشاره 116
- شورش ابن مروان جلیقی 118
- شورش ابن حفصون 120
- 11- خلافت منذر بن محمد 123
- شیوع اضطراب آندلس 125
- اشاره 125
- 12- خلافت عبدالله بن محمد بن عبدالرحمن بن حکم 125
- شیوع نفاق و فتنه در آندلس 131
- 13- خلافت عبدالرحمن بن محمد (الناصرلدین اللّه) 131
- اشاره 131
- جنگ های الناصر 132
- غزوه پنپلونه 135
- ناصر و ادریسیان 137
- الف) مناسبات با دولت های اروپایی و شمال آندلس 139
- 14- روابط خارجی دولت امویان آندلس 139
- ب) روابط دولت اموی با بیزانس 142
- ج) روابط دولت اموی آندلس با فاطمیان 143
- 15- حَکَم بن عبدالرحمن (المستنصربالله) 146
- اشاره 146
- حَکَم و سلطه امویان بر مغرب اقصی 148
- 16- هشام بن حکم و آغاز انحطاط دولت اموی 151
- منصور 151
- اشاره 151
- دولت بنی عامر 154
- 17- محمد بن هشام بن عبدالجبار 158
- اشاره 162
- 18- آشوب بربرها (الفتنه البربریه) 162
- بازگشت مهدی به خلافت 163
- خلافت دوم هشام (المؤید) بن حکم بن عبدالرحمن 164
- دومین دوره حکومت سلیمان بن حکم 165
- اشاره 167
- 19- فروپاشی دولت اموی 167
- مرتضی مروانی 168
- اشاره 172
- 20- فرهنگ و تمدن اسلامی در دوره امویان 172
- سازمان دولت 175
- تأسیسات در دوره اموی در آندلس 176
- علوم و معارف در آندلس 178
- استمرار علوم و معارف اسلامی در دوره ملوک الطوایف 196
- چکیده دوره امویان آندلس (138-422ه) 198
- پرسش 203
- نتایج «دوره حکومت امویان در آندلس» 203
- منابع، برای مطالعه بیشتر 205
- 21- ملوک الطوایف؛جنگ احزاب 207
- اشاره 207
- دولت بنی حمود 209
- دولت علی بن حمود در قرطبه 210
- یحیی بن علی بن حمود 211
- بازگشت امویان 212
- ادریس بن علی بن حمود و سقوط بنی حمود 214
- دولت بنی جهور در قرطبه- (422-462ه) 215
- سقوط بنی جهور 216
- 22- بزرگ ملوک الطوایف؛ بنوعبّاد 218
- اشاره 218
- جانشینان ابن عبّاد 220
- دولت بنی هود در سرقسطه (481-504ه) 221
- سلیمان بن هود 222
- دولت بنی افطس، بنو مسلمه (413-478ه) 224
- دولت بربری غرناطه (403-483ه) در جنوب آندلس 225
- دولت بنی ذوالنون در طلیطله (400- 478ه) در ثغر اوسط 226
- دولت بنی رزین (403-497ه) 227
- چکیده دوره اول ملوک الطوایف در آندلس 228
- نتایج دوره اول ملوک الطوایف در آندلس 230
- پرسش 231
- منابع، برای مطالعه بیشتر 232
- 23- مرابطین 233
- اشاره 233
- سقوط طلیطله 234
- استمداد ملوک الطوایف از مرابطین 236
- نبرد زلاّقه 238
- پایان دوره اول ملوک الطوایف 240
- جنگ اقلیش 243
- شورش مریدین 245
- شورش قرطبه 246
- دوره دوّم ملوک الطوایف 247
- چکیده دوره مرابطین در آندلس 248
- نتایج دوره حکومت مرابطین در آندلس 250
- پرسش 251
- منابع، برای مطالعه بیشتر 252
- اشاره 253
- 24- موحدین و استمرار وحدت سیاسی مغرب و آندلس 253
- پیروزی الْارک و شکست العِقاب 256
- آغاز دوره سوم ملوک الطوایف آندلس 258
- چکیده دولت موحدین در آندلس 261
- نتایج حکومت موحدین در آندلس 263
- پرسش 264
- منابع، برای مطالعه بیشتر 265
- 25- علوم، فرهنگ و تمدن اسلامی 266
- 1- علوم دینی 266
- اشاره 266
- 2- فلسفه و کلام 267
- 3- تصوف 269
- 4- ادبیات 270
- 5- تاریخ و جغرافیا 271
- هنر خوش نویسی 272
- چکیده علوم، فرهنگ و تمدن اسلامی در عصر مرابطین و موحدین 273
- نتایج عصر مرابطین و موحدین 273
- پرسش 274
- منابع، برای مطالعه بیشتر 275
- دولت بنی نصر در غرناطه 277
- 26- آخرین دوره حکومت مسلمین در آندلس 277
- بنی الاحمر و هجوم دولت های مسیحی 278
- محمد فقیه و جهاد با قشتاله 280
- انحطاط دولت غرناطه 283
- الایسر 286
- سقوط غرناطه 287
- چکیده دولت بنی نصر در غرناطه636-897ه./1238-1492م. 289
- نتایج حکومت غرناطه در آندلس 291
- پرسش 292
- 27- فرهنگ و تمدن اسلامی در دوره بنی احمر 293
- اشاره 293
- معارف اسلامی 294
- پرسش 297
- نتایج 297
- چکیده فرهنگ و تمدن در دوره بنی احمر (آخرین ایام آندلس) 297
- منابع، برای مطالعه بیشتر 298
- 28- علل سقوط آندلس 299
- اشاره 299
- الف) علل اصلی سقوط آندلس 302
- ب) سقوط نهایی آندلس 324
- مراحل جنگ های صلیبی بر مبنای باز پس گیری آندلس 324
- بازپس گیری آندلس 325
- پس از باز پس گیری 334
- منابع، برای مطالعه بیشتر 338
- 29- تاریخ تشیع در آندلس 339
- اشاره 341
- 30- سقوط خلافت در قرطبه و ظهور دولت بنی حمود، 341
- علی بن حمود 343
- علی بن حمود، خلیفه حاکم قرطبه 345
- قاسم بن حمود 346
- بازگشت دوباره قاسم به قرطبه 348
- پایان سرگذشت قاسم بن حمود 348
- خلافت المستظهر 349
- المستکفی بالله 349
- ابن شهید و ابن حزم در دربار بنی حمود 350
- ادریس اوّل 351
- حسن بن یحیی حمودی و یحیی بن ادریس 354
- ادریس دوّم 355
- محمّد اوّل 357
- محمد بن قاسم 358
- خلافت دوباره ادریس دوّم 359
- ادریس سوّم 359
- محمّد دوّم 360
- محمّد بن قاسم بن حمود 360
- قاسم بن محمد حمودی 362
- ضمائم 365
- تصاویر 374
- اشاره 391
- فهرست منابع 391
- منابع لاتین 393
- مجلات 393
بهترین محصولات آن جاست؛ آب شرب مردم از چاه تأمین شده و رودخانه بزرگی در زمستان در آن جاری می شود. (1)
قصبه مالقه که بر فراز کوه بلندی مشرف بر شهر قراردارد؛ (2) هم چنان پابرجا بوده و در فاصله نزدیکی از قصبه قرار دارد؛ بازار کنونی مالقه که در وسط شهر واقع شده هنوز آثار اسلامی و آندلسی را در خود حفظ کرده است؛ از دیگر آثار این شهر، کلیسای جامع شهر و کلیسای «سیده النصر» و «سان دومنجو» و نیز کلیسای «مسیح النصر» و دیگر آثار اسلامی است.
و در شهر کوچک «بلّش از توابع مالقه» در شرق مالقه نیز، آثار اسلامی عربی از جمله قصبه و کلیسای آن (سانتاماریا) هم چنان به چشم می خورد. (3)
حصن جبل فاره
-4
نام محل و کلیسایی است که عمربن حفصون بنا نهاده و در نزدیکی روستای «النّشر» و «بُبَشتر» قرار دارد.
مَربَّله
-5
مربّله شهر کوچکی باستانی است که در نزدیک «بندر سهیل» قرار گرفته؛ هم چنین کوه بلندی در این شهر وجود دارد که «ستاره سهیل» از فراز آن دیده می شود. (6)
المُنَکَّب
-7
المُنَکَّب شهری است در چهل مایلی غرناطه، دارای بندر تابستانی با دژ بلند و استوار و بازارها و جامع؛ این شهر، محلی برای صید ماهی است و انواع میوه ها در آن وجود دارد.
1- (1) . یاقوت حموی، معجم البلدان، ج6، ص43.
2- (2) . حمیری، الروض المعطار، ص518.
3- (3) . عنان، الآثار والبقایا الآندلسیه فی اسبانیه والبرتغال، ص254.
4- (4) . Cibralfaro.
5- (5) . Marbella.
6- (6) . حمیری، الروض المعطار، ص534.
7- (7) . Almunecar.