تاریخ تحلیلی مغرب صفحه 14

امرای اغلبی را با استفاده از هوای رقاده معالجه کرد؛این منطقه محل تفریح خاص امراء اغلبی شد و ابراهیم بن احمد اغلبی به دلیل عبید و نظامیان خود،نبیذ را در رقاده،آزاد و در قیروان ممنوع کرد. (1)

«زغوان»از کوه های بزرگ افریقیّه نزدیک جزیره شریک است که آن را به علت راهنمایی مسافران،کلب الرفاق،نامیدند.

«بیاس»محلی در افریقیّه بین قیروان و تونس و«بندر رادس»از دیگر بنادر مشهور تونس است.

سبیطله(قموده)نیز در هفتاد مایلی قیروان،شهری بزرگ و دارای آبادی های متعددی است.

قیروان

-2

«قیروان» (3)معرّب واژه فارسی«کاروان»،پایتخت ولایت قیروان در نزدیکی شهر قمونیه (4)(قموده) (5)از بزرگ ترین و ثروتمندترین شهرهای مغرب بلاد افریقیّه و تا پایان خلافت«موحّدین»مرکز این بلاد بوده است؛بندرهای مهم«سوسه»،«المنستیر»و«مهدیّه»در چهل مایلی آن قرار داشته و تجارت آن پر رونق است؛هم چنین این ناحیه از آبگیرهای بزرگ و شگفتی برخوردار است.

معروف ترین علما و فقهای غرب اسلامی از قیروان به پا خاستند.طنبذه(محمدیه)و طبرقه از دیگر بلاد افریقیّه در حدفاصل تونس و قیروان است.قموده نیز در دو مایلی قیروان و در سمت قبله آن واقع شده است. (6)

1- (1) .عبدالوهاب،ورقات،ج1،ص360.
2- (2) - .Kairouan.
3- (3) .نلینو آن را قورینا؛اسم رومی پیش از اسلام را آورده است و ابن عبدالحکم قُونیه ذکر نموده است.
4- (4) - .Qumunia.
5- (5) .در برخی منابع قمونیه را قیروان افریقیه نامیده اند؛اکنون جای آن دهکده ای با نام قرینه در ایالت بنغازی کشور لیبی است و این مطالب دلیل بر بی اصالتی منشأ رومی برای نام قیروان است و مصدر فارسی آن صحیح است.
6- (6) .حمیری،الروض المعطار،ص472.