تاریخ تحلیلی مغرب صفحه 16

لیون افریقی وصف کاملی از تاریخ سوسه و اوضاع بد اقتصادی اجتماعی آن دارد؛سوسه،شهری باستانی،درصد مایلی تونس که رومیان بنا کردند و مسلمانان پس از فتح،آن را پایتخت خود قرار دادند؛کشت گندم،زیتون و انجیر در آن جا معمول بوده است،مردم آن به دریانوردی و تجارت دریایی مشغول و نساجی و گاوداری و سفالگری در آن رواج داشته است؛در زمان لیون(قرن دهم هجری)شهر خالی از سکنه بوده است. (1)

صفاقس /سفاقس

-2

«صفاقس»(سفاقس)، (3)شهری باستانی در افریقیّه و در ساحل شمالی قابس در سه منزلی قفصه قرار دارد؛این شهر بندری آباد بوده و دارای بازارهای متعدد و دیوارسنگی بزرگ با دروازه های آهنین و پاسگاه های مخصوص نگهبانی و مرابطه بوده؛آب شرب مردم از آب انبارهای بزرگ تأمین می شده است؛ (4)این شهر،در میان جنگلی از درختان زیتون واقع شده و روغن زیتون آن،مرغوب تر از مصر،مغرب،صقلیه و روم است؛کشتی ها از سراسر دنیا در آن توقف می کنند و بازرگانانی از نقاط مختلف برای خرید روغن زیتون و سایر کالاها به آن جا سفر می کنند. (5)

«جزیره قرقنه»،در مقابل آن قرار گرفته و جزیره«جربه»نزدیک قابس،محل سکونت«خوارج اباضی»بوده است؛مساحت این جزیره به طول شصت مایل و عرض پانزده مایل بوده و جزیره بسیار کوچک«زیزو»(ریزو)به آن متصل است.جزیره از نخلستان و تاکستان پوشیده شده است؛«جربه»(جزیره آباد و پربرکت)میوه هایی بسیار گوارا دارد (6)جزیره کوچک«بسه»در جوار آن واقع گردیده است.

1- (1) .لیون افریقی،وصف افریقیه،ج2،ص84،83.
2- (2) - .Sfaks.
3- (3) .ادریسی،نزهه المشتاق،ج1،ص299،281،276.
4- (4) .یاقوت حموی،معجم البلدان،ج3،ص224،223.
5- (5) .حمیری،الروض المعطار،ص366،365.
6- (6) .همان،ص158.