تاریخ تحلیلی مغرب صفحه 234

جوهر(سردار فاطمی)در سال 367 ه به شام لشکر کشید و از افتکینِ ترکی،شکست خورد. (1)لذا عزیزبالله،خود در 368 ه با سپاهی بزرگ به شام رفت (2)و در الرمله با افتکین روبه رو شد و در جنگ های عظیمی،سپاه شام را شکست داد؛افتکین ترکی اسیر شد؛عزیزبالله او را در مصر مورد عفو قرارداد؛ولی وی اندکی بعد از آن،درگذشت.

از جمله نتایج بلند مدت نبردهای چند جانبه«فاطمیان»،«امویان»،«ادریسیان»و قدرت های محلی«خوارج»در غرب اسلامی را باید از دست رفتن تدریجی قدرت مسلمانان در مدیترانه غربی دانست؛به ویژه بر افتادن«فاطمیان»از مغرب که در سایه اتحاد مغرب،قدرت بی بدیل و شکست ناپذیری ایجاد کرده بودند؛زمینه های سقوط متصرّفات آندلسی مسلمانان را فراهم نمود؛سقوط صقلیه،چنان که شرح آن خواهد آمد،به این امر سرعت بیشتری بخشید.

امارت ابی الفتح بر افریقیّه

بعد از مرگ یوسف بن زیری(ابوالفتوح)پسر او ابوالفتح منصُور در اوایل سال 374 ه ولایت افریقیّه را به عهده گرفت؛او برادر خود یَطُّوفت را از شهر أشیر فراخواند و او را مأمور دستگیری عبداللّه کاتب،(عامل مهدیّه)کرد؛ (3)عبدالله دستگیر شده و چند روزی در منصوریه زندانی گردید؛ (4)اما بعد از مدتی دوباره به قدرت بازگشت؛چنان که وی شخصیت های قیروان،اعم از قضات،علما و شیوخ را جمع کرده و برای عرض تبریک حکومت و تسلیت فوت پدر منصور نزد او رفتند،آنها در شهر أَشیر به حضور منصور رسیدند؛منصور نیز،خطاب به آنان گفت که منصور از دیدن آنها مسرور شده (5)و مراتب سپاس خود را نیز،نسبت به عبدالله کاتب اعلام و کار برادرش در حق او را محکوم کرد و به عبدالله دستور داد تا به کسانی که به دیدار او آمده اند،به هرکدام ده هزار دینار بدهد؛

1- (1) .ابن اثیر،الکامل فی التاریخ،ج7،ص310.
2- (2) .ابن عذاری مراکشی،البیان المغرب،ج1،ص231.
3- (3) .همان،ص239.
4- (4) .ابن اثیر،الکامل فی التاریخ،ج7،ص415.
5- (5) .ابن عذاری مراکشی،البیان المغرب،ج1،ص240.