تاریخ تحلیلی مغرب صفحه 256

تمیم،قابس را در سال 489 ه گرفت و برادرش را از آن جا اخراج کرد. (1)او در 445 ه مهدیّه و در 455 ه سوسه را متصرف شد (2)و در 456 ه حمله حَمُّودبن ملیّل برغواطی (3)را به مهدیّه دفع نمود (4)و در 458 ه به تونس حمله کرد (5)و ابن خراسان صاحب تونس مجبور شد با تمیم صلح کند. (6)در سال 448 ه رومی ها به طور ناگهانی وارد مهدیّه شده و مهدیّه و زویله را غارت کردند (7)و در سال 488 ه،شاه مالک غز ترک (8)به تمیم خیانت کرد و تمیم او را شکست داد. (9)تمیم در پانزدهم رجب سال 501 ه در هفتاد و نه سالگی درگذشت (10)و سیصد تن اولاد ذکور از خود باقی گذاشت. (11)

مسئله اعراب،هم چنان مشکلی بزرگ برای دولت بنی زیری بود و تمیم با تدبیر و سیاست توانست اعراب را کنترل کند.او امور دولت را به«صاحب الاشغال»(جرجیر)که فردی مسیحی بود سپرد. (12)درگیری با«بنی حمّاد»از جمله جنگ با ناصربن علنّاس بن حمّاد که هم زمان با تمیم به حکومت رسید جریان داشت.ناصر به سال 457 ه با لشکری

1- (1) .ابن اثیر،الکامل فی التاریخ،ج9،ص4.
2- (2) .ابن عذاری مراکشی،البیان المغرب،ج1،ص295.
3- (3) .حمودبن ملیل برغواطی از اضطراب ناشی از هجوم اعراب بنی هلال استفاده کرده و در سوسه و صفاقس اعلام استقلال کرد؛ر.ک:ابن خلدون،العبر،ج6،ص173.
4- (4) .ابن عذاری مراکشی،البیان المغرب،ج1،ص299.
5- (5) .تمیم به سال 491 ه،جربه،قرطبه،تونس و صفاقس را گرفت؛ر.ک:ابن اثیر،الکامل فی التاریخ،ج9،ص28،17.
6- (6) .ابن عذاری مراکشی،البیان المغرب،ج1،ص299.
7- (7) .همان،ص301.
8- (8) .شاه از اتراک فراری از بلاد شرق به مصر و سپس به طرابلس غرب بود که به وسیله اهالی آنجا و الی طرابلس شد و تمیم با حمله به طرابلس،شاه ملک را به سال 488 ه مطیع خود ساخت و جزو مرتزقه تمیم در آمد.او منتظر فرصت مناسب جهت انتقام از تمیم بود؛ر.ک:تیجانی،الرحله التیجانیه،ص71،70؛الدوله الصنهاجیه،ج1،ص346.
9- (9) .ابن عذاری مراکشی،البیان المغرب،ج1،ص302.
10- (10) .ابن اثیر،الکامل فی التاریخ،ج9،ص119.
11- (11) .ابن عذاری مراکشی،البیان المغرب،ج1،ص302.
12- (12) .تیجانی،الرحله التیجانیه،ص333.