تاریخ تحلیلی مغرب صفحه 323

حاضران به احترام او برخاستند؛اما ابن تومرت بلند نشد؛بعد از نماز،ابن تومرت به علی سلام کرد و به او گفت:«منکرات را در کشور خود تغییر بده،تو مسئول مردم هستی»!؛امیرالمسلمین پاسخی به وی نداد و وارد قصر خود شد.آن جا در مورد ابن تومرت سؤال کرد و دستور داد که نزد او بروند و در مورد کار او سؤال کنند!و اگر درخواستی دارد جویا شوند.ابن تومرت گفت:«من درخواستی ندارم،تنها هدف من تغییر منکرات است».فقهای دربار از علی خواستند مجلس گفت وگو با ابن تومرت منعقد شود.از جمله فقهای متکلم مالک بن وهیب بود (1)که با او در مسائل مختلفی مناظره کردند. (2)فقها نتایج مناظرات خود با ابن تومرت را به عرض علی بن یوسف رسانده و از او به عنوان مردی فتنه گر یاد کردند که مردم را فریب می دهد و بهتر است که او را دستگیر کرده و مانع از ملاقات وی با مردم شوند؛مالک بن وهیب نیز به امیر المسلمین پیشنهاد کرد که:«او را به غل و زنجیر بکش (3)و در خانه آهنی زندانی کن،والاّ به زودی باید برای غلبه بر او یک خانه طلا خرج کنی». (4)برخی فقها،رأی مالک بن وهیب را پذیرفتند و گفتند:«ای امیر!بر او غل و زنجیر بگذار پیش از آن که او بر تو طبلی بگذارد».یکی از شیوخ مرابطین که در مجلس حاضر بود نیز گفت:«او مردی ضعیف و ساده است او را به حال خود رها کنید». (5)با این وصف،دولت مرابطین،متعرض مهدی بن تومرت که چندی بعد بنیان دولت مرابطین را از بیخ کند،نشد.

انحطاط دولت مرابطین

ابن تومرت از آزادی موجود در دولت مرابطین استفاده کرده،فرصت درگیری مرابطین در آندلس را مغتنم شمرد و به سفر تبلیغی در مغرب پرداخت.چنان که گستره تبلیغی او در شهرهای مختلف،سبب سستی و اضمحلال دولت مرابطین شد. (6)او در سال 515 ه به اغمات رفت و به تبلیغ پرداخت.صاحب اغمات او را از شهر بیرون کرد و به سوس

1- (1) .ابن اثیر،الکامل فی التاریخ،ج9،ص196.
2- (2) .ابن سیماک عامری،الحلل الموشیه،ص102،103.
3- (3) .عبدالواحد مراکشی،المعجب،ص130.
4- (4) .ابن سیماک عامری،الحلل الموشیه،ص101.
5- (5) .عبدالواحد مراکشی،المعجب،ص131.
6- (6) .ابن خلدون،العبر،ج6،ص388.