تاریخ تشکیلات در اسلام صفحه 104

نهاد وزارت در تشکیلات اسلامی

1-جایگاه وزارت در تشکیلات اسلامی

کلمه«وزیر»مشتق از واژه ایرانی«فیشر»است و اصطلاح وزیر و وزارت براساس منابع و هم به عقیده برخی محققان اروپایی (1)و عرب (2)از تشکیلات دولت ساسانی اقتباس گردیده است.

نهاد وزارت به تدریج در دوره اسلامی شکل گرفت و ادارات و تشکیلات زیر مجموعه آن پدید آمد.بین واقعیت عملی نهاد وزارت در تشکیلات اسلامی و حقیقت نظری وزارت،فاصله فاحشی وجود دارد؛ازاین رو تعریف وزارت،اهمیت فراوانی در درک تفکر سیاسی و اداری اسلامی دارد.در تقسیم بندی عام تشکیلات اسلامی،دو واژه«ارباب و صاحبان قلم»و«ارباب شمشیر»در رأس واژه های اداری است؛لمبتون،پنداشته این تقسیم بندی از آن بارتولد (3)است، (4)اما

1- (1) .کریستین سن،ص100.
2- (2) .ابراهیم حسن،ج2،ص224.
3- (3) - .Bartold.
4- (4) .لمبتون،ص37.