تاریخ تشکیلات در اسلام صفحه 110

4.وزیر تفویض در امور مالی مستقل است و حق تصرف در اموال بیت المال و مسائل مالی کشور و چگونگی هزینه کردن آنها را دارد.

شرایط این دو شکل از وزارت در تشکیلات اسلامی متفاوت است.در مورد وزیر تنفیذ نیاز نیست آزاد و مسلمان و عالم به احکام شرع اسلام و آگاه در جنگ باشد و نوعی واسطه و سفیر بین مردم و خلیفه است؛اما این هشت صفت برای او لازم است:

1.امانت؛2.راست گویی؛3.بی طمع بودن؛4.با مردم عداوت و کینه پیشین نداشته باشد؛5.مرد باشد؛6.هوشیاری و زیرکی؛7.اهل هوای نفس نباشد؛8.با تجربه باشد. (1)

ابن فراء بحثی را در علت شرط مرد بودن آورده است و به این حدیث پیامبر صلی الله علیه و آله استناد نموده است:«قال النبی صلی الله علیه و آله:ما افلح قوم اسندوا امرهم إلی امرأه»و مناط این حکم را ضعف در رأی و ثبات عزم و مشکل بروز در هنگام انجام امور دانسته است.

3-استمرار وزارت ایرانی در عصر عباسی اول

با انتقال خلافت به عباسیان هنوز منصب وزیر-با وجود آگاهی عرب از این منصب-وجود نداشت؛ازاین رو این منصب نخستین بار در عصر عباسی به وسیله عناصر ایرانی پا به عرصه وجود گذاشت.وقتی سپاه عباسی در محرم سال 132هجری وارد کوفه شد،قدرت را به«ابی سلمه خلال»از ثروتمندان و اشراف داد و او را وزیر آل محمّد صلی الله علیه و آله نامید.به گزارش منابع معاصر عباسیان وجه علمی پیدایش منصب وزیر بدین شکل بود که:پایه های وزارت و قوانین آن تنها در