تاریخ تشکیلات در اسلام صفحه 129

قبیله و طبیب مخصوص دربار موحدین نیز وزیر اطلاق شده است. (1)احمد بن عطیه،از وزرای معروف عصر موحدین است.وزرا معمولاً از بین طبقه عشره برگزیده می شدند. (2)اداره امور در عهد مرینی بر عهده وزرا بود که در مجالس مختلفی که به وسیله سلاطین مرینی تشکیل می شد،حضور داشتند و در انجام مسائل به او یاری می دادند.از جمله کسانی که در مجالس عالی حضور داشت،وزیر صاحب شرطه علیا و صاحب الأشغال و صاحب العلامه بود. (3)امور سلاطین بنی نصر در غرناطه اندلس،بر عهده وزرا بود که زیر نظر حاجب،دولت بنی نصر را اداره می کردند.

رسم وزارت و حجابت و نیابت اباعبدالله محمد را وکیل پدرش ابوالنعیم رضوان بر عهده گرفت. (4)ابن خطیب رسوم و وظایف وزارت در ایام بنی نصر را ایستادن در برابر سلطان و رساندن درخواست ها و نامه ها به سلطان و حد و فصل آنها و اجرای احکام و رفت و آمد بین سلطان و مردم نوشته است. (5)در عهد حفصیان وزیر،طبقه ای از کارگزاران دولت حفصی بودند که مسئولیت عالی اجرایی داشتند و آنها مانند امویان اندلس معتقد به تعدد وزرا بودند و برای هر کاری وزیر انتخاب می کردند و در کنار حاجب چند وزیر هم داشتند.در این دولت از وزیر الامر(وزیرالمشوره)؛وزیر الجند؛وزیر مالی و وزیر فضل یا کاتب یاد شده است.

1- (1) .عمر موسی،ص،ابن سعید مغربی،اختصار،ص98.
2- (2) .ابن قطان،ص124.
3- (3) .المنونی،ص83.
4- (4) .ابن خطیب،ص94.
5- (5) .ابن خطیب،ص116.